محدوده اکتشافی کلاته ­پیاله در پهنه کپه ­داغ و 15 کیلومتری شمال ­شرق شهر اسفراین واقع شده ­است. این محدوده شامل واحدهای رسوبی از ژوراسیک (آهک دولومیتی)، کرتاسه (میکروکنگلومرا، آهک، آهک ماسه ­ای، کنگلومرا) و ترشیاری (مارن) است. کانی ­سازی بصورت اپی ­ژنتیک و از نوع رگه ­ای، در واحدهای آهک دولومیتی و آهک شکل گرفته است. کانی ­سازی شامل دو مرحله ­است: 1- پیریت، گالن و اسفالریت (با بافت ­های جانشینی و برشی) و 2- گالن و اسفالریت (با بافت­ های رگه- رگچه، پرکننده فضای خالی و جانشینی). فراوان ­ترین کانی ­های باطله دولومیت و کلسیت و بمیزان کمتر باریت و کوارتز است. دگرسانی ­های عمده کلسیتی و دولومیتی است. بیشترین بی­ هنجاری ­های زمین‌شیمی در کانی گالن برای روی 1843 گرم در تن، آرسنیک 7 گرم در تن و مس 11 گرم در تن است. بر پایه مطالعات میان­ بارهای سیال (LV) در بلورهای کلسیت همزمان با مرحله اول و دوم کانی ­سازی، دمای همگن­ شدن بترتیب بین 180 تا 265 و 167 تا 214 درجه سانتی­گراد و دامنه تغییرات شوری بین 8/7 تا 5/14 و 7/11 تا 2/12 درصد وزنی نمک­ طعام بدست آمده است. بر پایه شواهدی چون کنترل ساختاری کانی­سازی، نوع دگرسانی ­ها و گسترش خطی آنها، کانی ­شناسی ساده ذخیره، زمین‌شیمی و همچنین شواهد میان بارهای سیال محدوده اکتشافی کلاته ­پیاله مشابه کانسارهای اپی­ترمال سرب- روی می ­باشد.

کلمات کلیدی