بررسی تأثیر نوع کاربری اراضی بر نحوة عملکرد خاک در اکوسیستم­های مختلف از طریق مطالعه و ارزیابی تغییرات پارامترها و شاخص­های پویا خاک امکان پذیر می باشد. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر نوع کاربری اراضی بر برخی پارامترهای پویا خاک در شمال غرب استان خراسان رضوی انجام گرفت. بدین منظور نمونه­های خاک (60 نمونه) در سه تکرار از عمق 20-0 سانتی­متری هر دو کاربری جمع­آوری گردید. سپس مقادیر مادۀ آلی (SOM)، کربن آلی ذره­ای (POC)، بهرۀ میکروبی (qmic) و نیتروژن زیست تودۀ میکروبی (NBM) خاک اندازه­گیری گردید. نتایج حاصل نشان دهندۀ تأثیر معنی دار نوع کاربری اراضی بر مقدار مادۀ آلی، کربن­آلی ذره­ای، بهرۀ میکروبی و نیتروژن زیست تودۀ میکروبی خاک در سطح احتمال 1 % بود. به طوری که مقادیر SOM، POC، qmic و NBM در کاربری مرتع نسبت به کاربری کشاورزی به ترتیب 47/2، 71/1، 24/5 و 33/9 درصد بیشتر بود. با توجه به نتایج حاصل می­توان گفت کاهش پارامترهای مؤثر بر سلامت، توانائی تولید و کیفیت خاک در کاربری کشاورزی بر اثر عوامل مختلف از جمله عملیات خاکورزی باعث فرسایش و تخریب روزافزون خاک می­گردد.

کلمات کلیدی