دوره تسلط مغولان یکی از شگفت انگیز ترین و پر تحرک ترین ادوار تاریخ ایران محسوب می شود در این دوره آسیب های اجتماعی فراوانی بر مردم ایران وارد گردید ،سقوط اخلاقیات و رواج انحرافات اجتماعی یکی از جمله مهمترین پیامد های حمله مغول است با این وجود ملت ایران در صدد بر آمدند مانند قبل که متجاوزان را در یک جنگ فرهنگی مغلوب می ساختند مغولان را از اسب سرکش تاخت وتاز و غارت به زیر کشند به این خاطر مردی از تبار علویین به نام شیخ صفی الدین اردبیلی با اسلحه قلم و فرهنگ و دین به مبارزه آرام با آنان پرداخت وی توانست با برقراری ارتباط با ایلخانان مغول به عنوان مرشد طریقت مغولان را مرید خود گرداند ، درنبرد فرهنگی، علمی و ادبی که منجر به تغییر خلق و خوی مغولان شد وی باعث گردید مغولان که سال ها مخرب فرهنگ و تمدن و عمران و آبادانی بودند به سازندگان بنا ها وشهرها تبدیل شوند از دوره غازان خان اصلاحات مغولان و ساختن آثار و ابنیه آغاز گردید که در دوره سلطان محمد اولجایتو و ابوسعید بهادرخان ادامه یافت این سه ایلخان مغول و عده کثیری از بزرگان ازجمله خواجه رشید الدین فضل الله همدانی مرید و پیرو شیخ صفی الدین بودند ، شیخ صفی الدین از جمله مرشدان طریقت بود که با پیروی از مبانی اعتقادی شیعی ضمن حدیث آخرت ، حدیث دنیا نیز می گفت و توانست هم با کرامات صوفیانه و فروتنی و خضوع گروههای کثیری از مردم را مرید خود گرداند و از طرف دیگر مردم را از روی آوری به زندگی این جهانی ممنوع نساخت وخود به زندگی دنیوی توجه نمود و بر قدرت و جلال و جبروت خویش افزود و در نهایت قدرت خویش را بر قدرتمندان جاری و نافذ ساخت ، ایلخانان مغول به وی توجه ویژه داشتند دست اطاعت به وی دادند و حتی با تأثیر پذیری از شیخ صفی الدین به مذهب تشیع گرایش یافت و برخی طوایف مغول به خاطر فعالیت های مذهبی وی مذهب تشیع را قبول کردندکه از جمله این خاندان ها می توان ازآل جلایر نام برد که در حوزه فرهنگ وهنر از مقام والایی برخوردار بودند و بنا های بسیاری در تبریز و بغداد ساختند فعالیت های دینی و مذهبی شیخ صفی الدین باعث رشد تشیع و در نهایت زمینه ساز حکومت شیعی گردید.

کلمات کلیدی