پیشرفت، توسعه و پویایی جوامع به نیروهای آن جوامع بستگی دارد. کودکان و نوجوانان که تصمیم ­گیران آینده جامعه هستند، زمانی­ که فرایند جامعه ­پذیری را به درستی پشت سر بگذارند، به افراد مفید و مؤثری برای آن جامعه تبدیل خواهند شد. آن‌ها با حضور و فعالیت خود در عرصه­ های گوناگون اجتماعی، اقتصادی و... باعث ایجاد ثبات و پایداری جامعه خواهند شد. کارکرد جامعه­ پذیری این است که افراد را با فرهنگ مسلط جامعه هم‌نوا کند؛ درحالی‌که انتقال و تداوم ارزش­هایی که در راستای رشد و توسعه اقتصادی کشور نیست، نشان­ می‌دهد جامعه ­پذیری در این زمینه موفق نبوده است. هدف این مطالعه، شناسایی عوامل مؤثر بر جامعه ­پذیری مصرف­ در بین جوانان شهر تهران بود. مشارکت­ کنندگان جوانان 20 تا 35 سال بودند که براساس نمونه­ گیری هدفمند و نظری با 23 نفر مصاحبه فردی شد. طبق فرایندهای کدگذاری، مقوله مرکزی «تداوم چندگانگی فرهنگ مصرف» به دست آمد. مقوله مرکزی نشان داد که فرهنگ مصرفی جامعه، فرهنگی منسجم و یکپارچه نیست و علل روانی، اقتصادی و اجتماعی-فرهنگی و شرایط زمینه ­ای (ویژگی­های اقتصادی و فرهنگی خانواده، تحریم و عدم مسئولیت ­پذیری تولیدکننده و کاهش نفوذ والدین) و همچنین شرایط مداخله ­ای (شیوع اپیدمی کووید 19، ازدواج، بیکاری، الگوبرداری اجتماعی، سبک تربیتی خانواده و بی‌کیفیتی محصولات داخلی) باعث انتقال ارزش­ها و الگوهای فرهنگی متفاوتی به افراد شده ­اند که برخی از آن‌ها جامعه را در راستای توسعه و برخی دیگر، در جهت نبود توسعه قرار می­ دهد. به‌ علت انتقال این ارزش­ها می­ توان گفت که کارکرد جامعه­ پذیری مصرف­ دچار اختلال شده و در راستای هم‌نوایی مصرف­ کننده با فرهنگ مسلط جامعه و قرار دادن جامعه در مسیر رشد و توسعه، ناتوان عمل کرده است.

کلمات کلیدی