با توجه به بحران کمبود آب و تأمین مواد غذایی، کم آبیاری اقدامی غیرقابل‌اجتناب و فراگیر در تمام ابعاد کشاورزی خواهد بود به‌ویژه در باغ‌های متراکم که باهدف افزایش کمی و کیفی محصول، مصرف آب و سایر نهاده‌ها را افزایش می‌دهد. بهره‌وری آب شاخصی است که محصول تولیدشده را به ازای مصرف آب آبیاری نشان می‌دهد. سیب به‌عنوان یکی از مهم‌ترین محصولات باغی و صادراتی کشاورزی کشور محسوب می‌شود. اخیراً باغداران سیب به‌طور فزاینده‌ای از شبکه سایه‌بان برای مقابله با مخاطرات آب و هوایی استفاده می‌کنند بنابراین این پژوهش برای بررسی تأثیر کم آبیاری و شبکه سایه‌بان بر بهره‌وری آب و کمیت و کیفیت میوه سیب انجام شد. پژوهش حاضر در باغ متراکم سیب (رقم گلدن دلیشز) مزرعه‌ی نمونه‌ی آستان قدس رضوی طی سال زراعی 1400 صورت پذیرفت که به‌صورت آزمایش اسپیلت پلات بر پایه‌ی طرح بلوک‌های کامل تصادفی (کرت اصلی تیمارهای آبیاری: تیمار شاهد (FI)، تیمار کم آبیاری تنظیم‌شده (RDI) و کم آبیاری مداوم (SDI) و کرت فرعی: وجود (S) و عدم وجود (N) شبکه سایه‌بان) با چهار تکرار انجام شد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش کم آبیاری تنظیم‌شده (RDI)، 15% مصرف آب آبیاری را کاهش داد و فقط 7% کاهش عملکرد و 3% کاهش رشد میوه را در پی داشت درحالی‌که بهره‌وری آب ، سفتی بافت میوه، شاخص طعم، قند کل، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی و فنل کل را نسبت به تیمار شاهد افزایش داده و آب‌میوه را تغییر نداده است، هم‌چنین وجود شبکه سایه‌بان مصرف آب را 14% کاهش و عملکرد را 9% افزایش داده است؛ کم آبیاری مداوم (SDI) باوجود کاهش 40% مصرف آب آبیاری، دارا بودن بالاترین مقدار بهره‌وری آب و بهبود برخی از خصوصیات فیزیکوشیمیایی اما وزن میوه، رشد میوه و عملکرد را به‌شدت کاهش داد.

کلمات کلیدی