نماتدهای ریشه گرهی Meloidogyne javanica از جمله عوامل بیماری زا بسیار مهم هستند که خسارت زیادی به محصولات کشاورزی وارد می سازند. گسترش و دامنه میزبانی وسیع نماتدهای ریشه‌گرهی مبارزه با آن‌ها بسیار ضروری کرده است. برخی عملیات زراعی مانند رعایت تناوب، آیش زمین، کشت گیاهان غیرحساس و برخی مواد افزودنی به خاک در کاهش خسارت نماتد ریشه‌گرهی مؤثرند. این گونه اقدام‌ها نماتدهای موجود در خاک را کاملاً از بین نمی‌برد ولی جمعیت آن‌ها را کاهش می‌دهند. با در نظر گرفتن مضرات مبارزه شیمیایی و عدم کارآیی روش‌های دیگر استفاده از رقم‌های مقاوم به عنوان یک روش مناسب برای مبارزه مطرح است. در این پژوهش اثرات برخی عناصر میکرومغذی بر افزایش مقاومت گیاه و کاهش خسارت نماتد ریشه گرهی مورد بررسی قرار گرفت. شصت روز پس از مایه زنی همزمان گیاهچه های گوجه فرنگی توسط نماتد و عناصر کم مصرف، فاکتورهای تعداد گال، تعداد توده تخم، تعداد تخم در توده تخم، تعداد لارو سن 2 در خاک، تعیین جمعیت نهایی نماتد و تعیین فاکتور تولیدمثل، وزن تر اندام هوایی، وزن خشک اندام هوایی، طول شاخساره، وزن تر ریشه، وزن خشک ریشه و طول ریشه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که عنصر سیلیسیم و کلسسیم، با کم‌ترین تعداد گال ریشه، توده‌تخم، تخم و لارو سن دوم موجود در خاک و به تبع آن کم‌ترین میزان جمعیت نماتد، به عنوان موثرترین میکرومغذی در این پژوهش شناخته شد. از نظر صفات رویشی گیاه نیز مشخص گردید که عنصر سیلیسیم، در بالاترین سطح، از لحاظ ویژگی‌های رویشی بوده و از تفاوت آماری معنی‌داری نسبت به دیگر عناصر برخوردار بوده است.

کلمات کلیدی