این مطالعه با هدف به‌گزینی تحمل به شوری ژنوتیپ‌های نخود، به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1399 اجرا شد. شوری در دو سطح (12 و dS.m-116) کلرید سدیم و شاهد dS.m-15/0 (آب شرب)، در کرت‌های اصلی و 70 ژنوتیپ نخود در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در شوری 12 و dS.m-116 به‌ترتیب 65 و 28 ژنوتیپ، از بقای بوته بین 100-76 درصد برخوردار بودند. با کاهش درصد بقا در dS.m-116، درصد بقای برگ نیز کاهش یافت. با افزایش شوری از 12 به dS.m-116 نشت الکترولیت‌ها در دامنه بقای 100-76 درصد و دامنه‌های بقای 75-51 و 50-26 درصد، به‌ترتیب به‌میزان 8، 25 و 12 درصد افزایش یافت. با افزایش شوری از 12 به dS.m-116 وزن خشک در دامنه‌های بقای 25-0، 50-26، 75-51 و 100-76 درصد به‌میزان 15، 11، 36 و 14 درصد کاهش یافت. با افزایش شوری از 12 به dS.m-116، Na.K-1 در دامنه بقای 50-26 درصد تغییری نداشت و در دامنه‌های بقای 25-0، 75-51 و 100-76 درصد به‌ترتیب 9 و 2 برابر و 22 درصد افزایش یافت. بیشترین میانگین نسبت سدیم به پتاسیم اندام هوایی در دامنه بقای 25-0 درصد مشاهده شد. در شوری 12 و dS.m-1 16 دو ژنوتیپ MCC1467 و MCC1394 در بیشتر صفات مورد مطالعه برتر از سایر ژنوتیپ‌ها بودند. ژنوتیپ‌های گروه سوم حاصل از تجزیه خوشه‌ای از برتری نسبی تحمل به شوری برخوردار بودند. با توجه به گلخانه‌ای بودن این پژوهش، بررسی تحمل به شوری ژنوتیپ‌های برتر در شرایط مزرعه توصیه می‌گردد.

کلمات کلیدی