اندیشه ورزی پیرامون جامعه مطلوب یا اتوپیا به عنوان وضعیتی که در آن رنج ها و مسائل فردی و اجتماعی کمتری وجود داشته باشد، سابقه طولانی در تاریخ تفکر بشری داراست و به نوعی در بیشترصورتبندی ها ی اجتماعی وجود داشته است. جامعه شناسی معاصر علیرغم تفاوت های بارزی که با اندیشه های نظریه پردازان کلاسیک دارد غالبا شامل نوعی تصور صریح یا ضمنی از جامعه مطلوب بوده است. در دهه های اخیر تلاش های فکری جامعه شناسان در باب وضعیت مطلوب جامعه، عمدتا حول گفتمان های نظر ی و در قالب اصطلاحات و مفاهیم جدید دنبال می شود که نوشتار حاضر تلاش می کند با روش مروری تحلیلی به این سوال بپردازد که در دهه های اخیر چه تغییراتی در مفهوم آرمانشهر نسبت به دیدگاه های متقدم و کلاسیک جامعه شناسی بوجود آمده است؟ در پاسخ می توان، توجه به رویکردهای نهادی در کنار پیچیدگی های فزاینده جامعه جدید را بعنوان فرضیه مطرح کرد. برای این منظور ادبیات نظری و مفهومی حاکم بر موضوع و ویژگیها ی نظم اجتماعی و جامعه مطلوب را در جامعه شناسی کنونی مورد بحث قرار داده که حاصل آن ظهور مفاهیم جدید همچون جامعه خوب، جامعه مدنی، جامعه سالم، جامعه شایسته و بالاخره جامعه خلاق است که از دیدگاه جامعه شناسی مورد بحث قرار گرفته است. نقطه مشترک همه این مفاهیم علاوه بر نقد وضعیت های جاری ترسیم وضعیتی بهتر برای ارتقای شکوفایی انسان و فاه اجتماعی است. آنها همچنین به اهمیت نهادها و ساختارهای اجتماعی در شکل دادن به جامعه مطلوب پرداخته اند که تا قبل از آن مورد توجه نبوده است.

کلمات کلیدی