سیاست خاورمیانه ای چین در تقاطع منافع منطقه ای و رقابت قدرت جهانی، به شدت وابسته به منافع و هزینه های رقابت استراتژیک بازیگران منطقه ای به ویژه ایران و عربستان است. هنگامی که از سیاست های خاورمیانه ای چین سخن به میان می آید از آن به عنوان بازیگری فرصت طلب یاد می شود که تقریباً هیچ سرمایه گذاری سیاسی، امنیتی خاصی در این منطقه ندارد و از صلحی که ایالات متحده و اروپا به ارمغان آورده اند بدون چالش برای پیشبرد سیاست های خود بهره می برد. همچنین این نگاه وجود دارد که منافع اقتصادی هسته اصلی صلح توسعه ای و سیاست خاورمیانه ای چین را شکل می دهند. با این حال، میانجی گری چین در روابط ایران و عربستان نقطه عطفی در ورود به پویایی های منطقه ای خاورمیانه تلقی شده است. براین اساس، این پژوهش درصدد پاسخ به این پرسش است که چگونه چین که تاکنون بازیگری حاشیه ای در امور سیاسی و ژئوپلیتیک منطقه ای بود، در معادلات منطقه ای مشارکت می کند؟ و ورود چین به روابط ایران و عربستان و معادلات سیاسی منطقه چه تأثیری بر نظم منطقه ای می گذارد؟ استدلال اصلی مقاله با تکیه بر رهیافت شبکه آن است که ورود چین به پویایی ها و معادلات قدرت منطقه ای در قالب ابتکارها از جمله ابتکار امنیت جهانی و دیپلماسی مداخله سازنده سبب خروج قدرت از حالت دودویی به حالت شبکه ای می شود. یافته های پژوهش با تکیه بر روش تبیین نشان می-دهد برای درک پویایی ها و پیچیدگی محیط منطقه ای خاورمیانه باید نگاه به سیاست جهان را از «صفحه شطرنج» به «شبکه» تغییر دهیم تا ابزارهای تحلیلی مناسبی برای ارتقاء جایگاه واحدها درون جهان شبکه ای بیابیم.

کلمات کلیدی