هدف: گیاهان دارویی به دلیل داشتن ترکیبات طبیعی و آنتی اکسیدانتی برای درمان بسیاری از بیماریها از جمله دیابت و عوارض جانبی ناشی از آن مورد استفاده قرار می گیرند. یکی از سیستم هایی که تحت تاثیر دیابت قرار می گیرد دستگاه تناسلی می باشد و بیضه ها به عنوان غدد اصلی این سیستم تحت تاثیر دیابت قرار گرفته و دچار اختلال میشوند. در این مطالعه تاثیر عصارهی صمغ آنغوزه بر شاخص های اسپرماتوژنز و ساختار بافتی بیضه موش های صحرایی نر دیابتی نژاد ویستار بررسی شد. مواد و روشها: 42 سر رت نژاد ویستار به 6 گروه تقسیم شدند. برای القای دیابت، حیوانات یک دوز استرپتوزوتوسین ) 55 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن حیوانات( دریافت کردند. جهت ارزیابی اثر عصاره صمغ آنغوزه تیمار حیوانات دیابتی با عصاره صمغ آنغوزه در مقادیر 150 و 250 میلی گرم /کیلوگرم وزن بدن موش صحرایی با استفاده از سرنگ گاواژ و به مدت 42 روز انجام شد. پس از این مدت حیوانات بی هوش و آسان کشی شدند. سپس نمونه برداری از بافت بیضه انجام شد و نمونه ها در فرمالین 10 درصد و بوئن فیکس شدند. مراحل آماده سازی مقاطع میکروسکوپی شامل 1 آبگیری، 2 شفاف سازی، 3 آغشته کردن، 5 قالب گیری با پارافین، 6 برش با - - - - - دستگاه میکروتوم، 1 چسباندن نمونهها بر روی لام، 8 رنگ آمیزی با رنگ هماتوکسیلین ائوزین و – - - ماسون تری کروم، 7 مونته کردن انجام شد. در نهایت نمونه - - ها جهت مطالعه میکروسکوپی آماده شدند. تعداد سلول های اپی تلیوم زایای لوله های اسپرم ساز شمارش شده و سپس ضریب اسپرمیوژنز، ضریب تمایز لوله ای، ضریب میوزی و ضریب سلول سرتولی محاسبه شد. نتایج: داده ها و تجزیه و تحلیل آماری این مطالعه بر اثر مثبت عصاره صمغ آنغوزه بر اسپرم زایی و اختلالات باروری مرتبط با دیابت تاکید دارد. نتیجه گیری: عصاره صمغ آنغوزه آسیب های بافتی دیابت بر بافت بیضه را کاهش می دهد و بر اسپرم زایی و اختلالات باروری مرتبط با دیابت اثر بهبود دهنده دارد.

کلمات کلیدی