موضوع این مقاله بررسی صورت های مواجهه با اندیشه های برون دینی در آثار اندیشمندان تعلیم و تربیت اسلامی است. هدف این پژوهش بررسی انتقادی و در نظر گرفتن تفاوت موقعیت ها، اقتضائات، ترجیحـات فکری نویسندگان و هدف های متفاوت آنها در انتخاب یک شیوه مواجهه خاص با اندیشه های برون دینـی است و از روش تحلیل هرمونوتیکی بهره برده است. نتایج نشان می دهد که هر کدام از شیوه های مواجهـه دارای مزیت ها و محدودیت هایی است و می توان آن را همراه با نمونه مثال هـا در عنـاوین اسـتقلال گـرا )شریعت مداری(، مبناگرا )علم الهدی(، رقابت پیشرو )صفائی حائری(، تلفیقی )باقری(، حمایت گرا )قطب( ابزارنگر )مظلومی(، آسیب شناسانه )کیلانی( و پاسخگو )مطهری( و در سه دسته کلی تأثیر بر بینش مخاطب، راهبردی و مقابله با اندیشه های الحادی )برای مخاطب عام، خاص و متخصص( طبقه بندی نمود. رویکـرد استقلال گرا نشان دادن جامعیت اسلام در فضای آغاز انقلاب، رویکرد حمایت گرا تجدید روحیه اعتمادبنفس پس از مشاهده پیشرفت های علمی جهان غرب، رویکرد پاسخگو پاسخ دادن به شبهات برخاسته از مواجهه غرب و اسلام، رویکرد آسیب شناختی ارائه خوانش جدید از اسلام پـس از ناکارامـدی رویکردهـای دینـی، رویکرد میانه گرا انعطاف و گشودگی منتقدانه دربرابر اندیشه های برون دینی برای اخذ مزیت ها و احتراز از آسیب های آن در جهان رسانه، رویکرد رقابت پیشرو یکی ساختن جهـان دینـی و دنیـوی مخاطبـان دینـی، رویکرد ابزارنگر استفاده انتخابگرانه از اندیشه های غربی در فضای اعتماد بـه یافتـه هـای علمـی غـرب، و رویکرد مبناگرا مقابله با انحرافات فکری غرب در اساس فلسفی را برای تدوین نظام تعلیم و تربیت رسـمی مطالبه می کند.

کلمات کلیدی