دف از پژوهش حاضر، بررسی کیفی عوامل روانشناختی مؤثر در تأخیر پیشروی مسیر بیماری مولتیپل اسکلروزیس بود. مطالعه حاضر از لحاظ روش، یک پژوهش کیفی با رویکرد تحلیل محتوا بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه بیماران مبتال به مولتیپل اسکلروزیس در مرحله پیشرونده ثانویه مراجعهکننده به کلینیک MS بیمارستان سینا بود که با تأخیر وارد مرحله پیشرونده شده بودند. نمونهگیری در ابتدا به صورت هدفمند انجام شد و سپس به شکل نظری ادامه یافت و نمونه نهایی پس از اشباع نظری به 13 نفر رسید. مصاحبه بدون ساختار و مصاحبه نیمه- ساختاریافته با سؤالهای باز به عنوان شیوه جمعآوری اطالعات انتخاب شد. تحلیل دادهها، از طریق کدگذاری مصاحبهها و تحلیل محتوای کیفی صورت پذیرفت. تجزیه و تحلیل دادهها منجر به تولید درونمایه اصلی سازوکارهای یاریسان گردید که شامل سه مقوله اصلی سبک مقابلهای کارآمد، حمایت اجتماعی ادراکشده و سرسختی و تابآوری و هفت زیرمقوله بود. یافتههای این پژوهش نشان داد که برخی عوامل روان- شناختی در مسیر بیماری مولتیپل اسکلروزیس میتوانند نقش محافظتی و یاریرسان را برای افراد مبتال ایفا کنند و ورود اجتنابناپذیر به مرحله پیشرونده ثانویه را به تعویق بیندازند، از سرعت پیشروی بیماری بکاهند و از وقوع حملههای مکرر جلوگیری نمایند.

کلمات کلیدی