شته روسی گندم، Diuraphis noxia، یکی از آفات اقتصادی و چند خوار غلات است که در معرض ترکیبات شیمیایی متنوعی از جمله فنول ها قرار می گیرد. در این تحقیق برای بررسی تاثیر احتمالی محتوای فنولی میزبان بر کارآیی کنترل شیمیایی، حساسیت به ایمیداکلوپرید در شته های پرورش یافته روی ارقام گندم (شیرودی و گاسکوژن) و تریتیکاله (سناباد و جوانیلو 92) به روش زیست سنجی گلخانه ای مورد بررسی قرار گرفت. مقادیر LC50 ایمیداکلوپرید علیه جمعیت های مذکور به ترتیب 2.41، 3.56، 4.89 و 5.73 میلی گرم ماده موثره بر لیتر بدست آمد. لذا بیشترین حساسیت به ایمیداکلوپرید به جمعیت شیرودی تعلق گرفت. بر اساس مطالعات بیوشیمیایی، فعالیت آلفا و بتا استراز ها، گلوتاتیون اس ترانسفرازها و سیتوکروم P450 برای جمعیت گاسکوژن به ترتیب، 1.32، 1.16، 1.16 و 1.5 برابر جمعیت شیرودی بود. این نسبت برای جمعیت سناباد به ترتیب 1.82، 1.96، 1.4 و 2 و برای جمعیت جوانیلو 92 به ترتیب 2.09، 2.48، 1.51 و 2.25 بدست آمد. فزون بر این، محتوای فنولی ارقام مذکور به ترتیب 2.19، 2.71، 3.48 و 3.87 میلی گرم به ازای هر گرم برگ برآورد شد. تجزیه و تحلیل داده ها، همبستگی مثبت و معنی داری بین محتوای فنولی گیاهان با موارد مورد پژوهش را نشان داد. با توجه به روابط بیوشیمیایی بین D. noxia و گیاهان میزبان آن می توان مقدار ترکیبات فنولی غلات را به عنوان شاخصی مناسب برای پیش بینی پاسخ این شته به ایمیداکلوپرید معرفی کرد.

کلمات کلیدی