مهندسی معکوس محیطی از روشهای جدید است که میتوان به اتکای آن تصویری از دیرینۀ محیط به دست آورد. این روش میتواند این پیام را برای محققان داشته باشد که با چه شرایطی امکان تجدید حیات محیطهای گذشته وجود دارد. سیستمهای دینامیک که متکی به دادههای محیطی 1 زمان حال است با طبقهبندی متغیرها و براساس نظریۀ »کیاس«درنرمافزار Vensim این امکان را فراهم میآورد تا الگوریتم دینامیک روابط بین متغیرها و نحوۀ وابستگی آنها با استفاده از مدلسازی »سیستمهای پویا« امکانپذیر و با محدویتهای سیستمهای استاتیک مواجه نباشد. در این پژوهش با استفاده از دادههای Dem 01 متری، تحلیل اسناد مکتوب و دادههای میدانی، به بازسازی فضای محیط گذشتۀ چالۀ جازموریان مبادرت شد. نتایج نشان داد: 0 -سطح دریاچۀ جازموریان، در کنترل عوامل محیطی نقش مؤثری دارد؛ 1 -در صورت بهکارگیری سناریوی احیای دریاچه مطابق با تراس 391 متری بهعنوان کارآمدترین سیاست در راستای کنترل گرد و غبارها میتواند متوسط سالیانۀ DSI را به یک کاهش دهد؛ 3 -با احیای دریاچه، اثر منفی گرد و غبار از طریق افزایش رطوبت نسبی هوا، افزایش درصد پوشش گیاهی و رطوبت سطحی خاک تا 71 درصد خنثی خواهد شد.

کلمات کلیدی