عنوان : ( میزان رعایت استانداردهای خدمات آموزش از راه دور انمن کتابخانه‌های دانشگاهی و تحقیقاتی (ACRL) در کتابخانه‌های دانشگاهی ایران )
نویسندگان: بهنازالسادات بشرویه , حسن بهزادی , اعظم صنعت جو ,
Full Textچکیده
هدف: با توجه به اهمیت آموزش‌های از راه دور، کتابخانه‌های دانشگاهی باید ضمن آمادگی برای پشتیبانی از خدمات آموزش از راه دور، برای ارزیابی عملکرد خود و اصلاح مسیر و خدمات، از استانداردها و معیارهایی مدون نیز بهره ببرند. ازاین‌رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان رعایت استانداردهای مربوط به خدمات آموزشی از راه دور توسط کتابخانه‌های دانشگاه‌های ایران بر اساس استانداردهای انجمن کتابخانه‌های دانشگاهی و تحقیقاتی (ACRL) صورت گرفت. روش: پژوهش حاضر به لحاظ روش، پیمایشی و ازنظر هدف نیز کاربردی بود. جامعۀ آماری این پژوهش، مدیران کتابخانه‌های دانشگاه‌های جامع ایرانی حاضر در نظام رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی ایران (۱۳۹۹-۱۴۰۰) بودند. با استفاده از فرمول کوکران و با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده، حجم نمونه پژوهش به تعداد ۶۳ کتابخانه محاسبه شد که پس از توزیع پرسشنامه‌ها (الکترونیکی و چاپی) تعداد ۶۰ پرسشنامه (معادل ۹۵ درصد حجم نمونه) جمع‌آوری و مبنای محاسبه و تحلیل قرار گرفت. گردآوری اطلاعات با استفاده از یک پرسشنامۀ محقّق ساخته بر مبنای مؤلفه‌های ذکرشده در استاندارد خدمات آموزش از راه دور انجمن کتابخانه‌های دانشگاهی و تحقیقاتی (ACRL) (الزامات سازمانی، کتابخانهای و خاص) صورت گرفت. روایی ابزار پژوهش نیز با نظر متخصصان و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مورد تائید قرار گرفت. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که وضعیت ارائۀ خدمت آموزشی از راه دور کتابخانه‌های دانشگاهی ایران بر اساس استانداردهای انجمن کتابخانه‌های دانشگاهی و تحقیقاتی در بعد الزامات سازمانی در حد متوسط است. همچنین در بعد الزامات کتابخانهای به این صورت است که خدمت «ارزیابی دورهای خدمات آموزش از راه دور کتابخانه» رعایت نمی‌شود و سایر خدمات نیز در این بعد در حد متوسط رعایت می‌شوند. در مؤلفۀ الزامات خاص نیز مشخص شد که استانداردهای مربوط به زیرمؤلفه‌های «مسئولیت‌های مالی»، «کارکنان»، «مدیریت» و «امکانات و تجهیزات»، در حد متوسط رعایت می‌شود و استانداردهای زیرمؤلفه‌های «خدمات»، «منابع» و «مستندسازی» رعایت می‌گردند. دراین‌بین، در زیرمولفۀ امکانات و تجهیزات، صرفاً استاندارد «امکان از سال منابع کتابخانه به‌صورت پستی برای دانشجویان بین‌الملل» در کتابخانه‌های دانشگاهی ایران رعایت نمی‌شود اما استانداردهای مؤلفۀ مستندسازی در تمامی موارد در کتابخانه‌های دانشگاهی ایران رعایت می‌شود. نتیجه‌گیری: چنانچه کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی دانشگاهی در ایران بخواهند درزمینة ارائۀ خدمات آموزش از راه دور موفق عمل کنند و گام‌هایی اصولی بردارند باید ضمن رفع نقایص موجود نسبت به تدوین یک برنامۀ مدون برای ارائه و ارتقای سطح خدمات آموزش از راه دور خود اقدام کنند. تبعیت از یک استاندارد در این مسیر م‌یتواند به‌عنوان یک نقشه راه عمل کرده و چهارچوبی را برای این خدمات در اختیار مدیران کتابخانه‌های دانشگاهی ایران قرار دهد. همچنین، کتابخانه‌ها باید در برنامه‌های خود نسبت به اولویت‌بخشی به خدمات آموزش از راه دور اقدامات لازم را انجام دهند و در اهداف و مأموریت‌های کتابخانه توجه به این نوع از خدمات گنجانده شود.
کلمات کلیدی
خدمات آموزش از راه دور خدمات آموزشی کتابخانه‌های دانشگاهی انجمن کتابخانه‌های دانشگاهی و تحقیقاتی آمریکا (ACRL) الزامات سازمانی الزامات کتابخانهای الزامات خاص
@article{paperid:1098524,
author = {بشرویه, بهنازالسادات and بهزادی, حسن and صنعت جو, اعظم},
title = {میزان رعایت استانداردهای خدمات آموزش از راه دور انمن کتابخانه‌های دانشگاهی و تحقیقاتی (ACRL) در کتابخانه‌های دانشگاهی ایران},
journal = {مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات},
year = {2023},
volume = {34},
number = {3},
month = {September},
issn = {2252-0503},
pages = {109--134},
numpages = {25},
keywords = {خدمات آموزش از راه دور خدمات آموزشی کتابخانه‌های دانشگاهی انجمن کتابخانه‌های دانشگاهی و تحقیقاتی آمریکا (ACRL) الزامات سازمانی الزامات کتابخانهای الزامات خاص},
}
%0 Journal Article
%T میزان رعایت استانداردهای خدمات آموزش از راه دور انمن کتابخانه‌های دانشگاهی و تحقیقاتی (ACRL) در کتابخانه‌های دانشگاهی ایران
%A بشرویه, بهنازالسادات
%A بهزادی, حسن
%A صنعت جو, اعظم
%J مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات
%@ 2252-0503
%D 2023
