منطقه جنوب غربی آسیا به ‌عنوان یکی از مناطق مهم و حیاتی در صحنه جهانی شناخته و مطرح می‌شود و نظام بین‌المللی در معرض تحولات ژئواستراتژیکی پیچیده‌ای قرار دارد که تأثیرات ژئوپلیتیکی متعددی را در مناطق مختلف به دنبال داشته است. از این رو، ارزیابی عوامل ژئواستراتژیکی و ژئوپلیتیکی حضور جمهوری اسلامی ایران از سواحل مکران تا منطقه‌ی ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی قطب جنوب اهمیت بسیاری دارد. در این مقاله با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، به بررسی و تحلیل فرصت‌ها و تهدیدهای ژئوپلیتیکی مرتبط با حضور ایران در این محدوده ‌پرداخته شده و ایران به‌ عنوان یکی از عوامل کلیدی در تعیین تعادل نیروها و تأثیرگذاری بر روند تحولات منطقه از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین در این پژوهش به بررسی توانایی‌ها و منابع استراتژیک ایران در مناطق مختلف پرداخته ‌شده است. نقش ایران در کنترل تنگه هرمز، که به‌عنوان یکی از مهم‌ ترین مسیرهای تجارت و ترانزیت جهانی شناخته می‌شود، و قابلیت‌های نظامی و نیروی دریایی ایران در این منطقه مورد بررسی قرار گرفته و توانایی‌‌های ایران در تولید و استفاده از فناوری‌های نظامی پیشرفته و تأثیر آن در توسعه قدرت نظامی ایران به‌عنوان یک فرصت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در ادامه این پژوهش به بررسی عوامل امنیتی و سیاسی که می‌توانند حضور نظامی ایران را از سواحل مکران تا منطقه قطب جنوب تهدید کنند، پرداخته ‌شده است. عواملی چون رقابت‌های منطقه‌ای، تنش‌ها و مخاطرات جغرافیایی، تأثیر تحریم‌های بین‌المللی و احتمال تعامل با نیروهای نظامی دیگر در منطقه مورد ارزیابی و تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرند.در نهایت، این مقاله با ارائه تحلیلی جامع و توازن‌ دهنده از فرصت‌ها و تهدیدات حضور نظامی ایران در منطقه، به نقش ایران در امنیت منطقه و تأثیرات آن بر توازن نیروها و سیاست‌های جهانی پرداخته و پیشنهاداتی در خصوص بهبود استراتژی‌های امنیتی و دیپلماسی نظامی ایران ارائه می‌نماید.

کلمات کلیدی