زمینه و هدف: افسردگی اختالل بسیار شایع و عودکننده بوده که با میزان باالی مرگ و میر همراه است. امروزه شاهد رشد روزافزون مداخالت معنویمذهبی در زمینه بسیاری از اختالالت روانی از جمله افسردگی هستیم. با توجه به ظرفیت باالی دین اسالم برای هماهنگ سازی و معنا بخشی به چهارچوب شخصیت انسان، پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر کاهش عالیم افسردگی از منظر دین اسالم انجام شد. روشها: مطالعه حاضر یک تحلیل محتوای کیفیِ قراردادی است. محتوای مورد پژوهش از طریق جستجوی الکترونیکی در پایگاههای منتخب و کارگروه سه نفره متخصصان امر انتخاب شدند. مرور متون، انتخاب واحدهای معنایی، استخراج کدهای فشرده، زیرطبقات، طبقات و در نهایت رسیدن به درون مایههای اصلی و نامگذاری آنها از گامهای متداول در این روش است.. جهت بررسی ریگور مطالعه از روشهای اعتبار، انتقالپذیری، قابلیتاعتماد، تاییدپذیری و همچنین تجارب پانل 10 نفره متخصصان استفاده شد. اصالح درونمایههای اصلی تا حصول توافق بین اعضای پانل ادامه یافت. یافتهها: فرآیند کدگذاری نشان داد که عوامل مؤثر بر کاهش عالئم افسردگی را میتوان در هشت درونمایه اصلی ارائه کرد که عبارتنداز: )1( بازخورد توحیدی؛ )2( کسب استقالل اعتباری و ارزشمندی؛ )3( استحکام بخشی به تکیهگاه؛ )4( تنظیم هیجان؛ )5( تنظیم رغبت؛ )6( معنابخشی ناخوشایندها و خوشایندها؛ )7( تنظیم عمل و )8( تنظیم هدفمندی. توافق بین اعضای پانل برای هشت درونمایه ذکر شده نشان داد که میانگین نسبت و شاخص روایی محتوا برابر با 0/92 و 0/96 بوده و تمامی درونمایهها حداقل مقدار قابل قبول را دارا هستند. نتیجهگیری: 8 درونمایه حاصل از تحقیق حاضر میتواند از یک طرف در سطوح مختلف پیشگیری مورد توجه برنامهریزان فعالیتهای فرهنگی، مذهبی و بهداشتی قرار گرفته و از طرف دیگر توسط سایر محققان در جهت طراحی بسته درمانیِ معنوی مذهبی مورد استفاده قرار گیرند.

کلمات کلیدی