مقدمه: اﻣﺮوزه به دﻟﯿﻞ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺎﻻی ﺟﻤﻌﯿﺖ و فعالیت‌های بزرگ‌مقیاس و ﻓﺮاواﻧﯽ خودروها و تغییر نوع جرائم نسبت به گذشته، ﺗﺄﻣﯿﻦ آراﻣﺶ و اﻣﻨﯿﺖ ﺷﻬﺮوﻧﺪان به امری سخت و نیازمند هزینه با صرف وقت فراوانی تبدیل شده است. اﻣﻨﯿﺖ به‌عنوان ﯾﮑﯽ از مؤلفه‌های اﺻﻠﯽ کیفیت‌بخش ﺑﻪ ﻓﻀﺎﻫﺎی شهری، ﯾﮏ مسئلۀ ﭘﯿﭽﯿﺪه و دارای اﺑﻌﺎد اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، اﻗﺘﺼﺎدی و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ است. از طرفی به دلیل وجود رابطه بین فضا و جرم نباید از نقش مولفه­های کالبدی غافل شد. داده و روش: ﺑﺮ ﻫﻤﯿﻦ اﺳﺎس ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎضر ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ عوامل کالبدی-عملکردی مؤثر بر پتانسیل وقوع جرم سرقت در محله بهاران شهر مشهد می پردازد. روش ﺗﺤﻘﯿﻖ در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻫﺪف، ﮐﺎرﺑﺮدی و ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ماهیت، کمی و از نوع ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ- ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ می‌باشد. ﺑـﺮای ﺗﺤﻠﯿـﻞ دادهﻫـﺎ از نرم‌افزارهای GIS و SPSS استفاده‌شده اﺳﺖ. در این پژوهش برای شناسایی عوامل کالبدی-عملکردیِ مؤثر بر پتانسیل وقوع جرم پس از انجام مطالعات کتابخانه‌ای با استفاده از روش پرسشنامه دلفی، از نظر 11 کارشناس استفاده‌شده است. یافته‌ها: یافته‌های ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻧﺸﺎن می‌دهد ﮐﻪ 9 عامل: نور، دسترسی بصری، حمل‌ونقل عمومی، کاربری زمین، پوشش گیاهی، فرم کالبدی، معابر ، دانه‌بندی و فشردگی بافت و بلوک‌بندی بر وقوع جرم درمحدوده محله بهاران موثرند. نتیجه‌گیری: با توجه به نحوه ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﻀﺎﯾﯽ مؤلفه‌های 9گانه، در سطح محله بهاران با استفاده از تحلیل یکپارچه مکانی، حوزه‌های دارای پتانسیل جرم بالا شناسایی شدند که مولفه های نور (با میانگین رتبه ای 7/13)، دسترسی بصری (با 6/45)، حمل‌ونقل عمومی (با 5/22)، کاربری زمین (با 5/04) دارای بیشترین تاثیر در پتانسیل وقوع جرم این محدوده بوده ­اند. بر این اساس محور جانباز، شهید ساجدی و طوس به عنوان محدوده های آسیب ­پذیر از منظر وقوع سرقت شناسایی شدند. برای کاهش وقوع جرم نیز پیشنهاداتی نظیر افزایش روشنایی پیاده ­رو، تزریق فعالیت به اراضی بایر بزرگ مقیاس محدوده، کنترل ورود موتورسیکلت و نظارت پذیر نمودن بافت با هرس مناسب درختان ارائه گردید.

کلمات کلیدی