عنوان : ( شناسایی الزامات طراحی و قابلیت تبیین سیستم‌های هوش مصنوعی )
نویسندگان: زهرا همت , محمد مهرآیین , سیدرحمت اله فتاحی , فرهاد شیرانی ,
Full Textچکیده
با گسترش کاربرد الگوریتم‌های هوش مصنوعی در سازمان‌ها و بخش‌های دولتی، دغدغه‌هایی در مورد مسئولیت اجتماعی کاربست عامل‌های هوشمند همانند شفافیت، پاسخگویی و انصاف در محافل دولتی و دانشگاهی مطرح شده است. بر همین اساس، هدف پژوهش، تبیین مدل ساختاری- تفسیری الزامات طراحی سیستم‌های هوش مصنوعی با قابلیت تبیین در تصمیم‌گیری‌های مبتنی بر مشارکت انسان و هوش مصنوعی است. برای رسیدن به این هدف، از روش آمیخته اکتشافی طراحی مبتنی بر اقدام- دلفی فازی و مدل‌سازی ساختاری- تفسیری برای توسعه و ارزیابی اصول طراحی سیستم هوش مصنوعی با قابلیت تبیین استفاده می‌شود. زمینه پژوهش، ادارۀ کل تنقیح قوانین و مقررات در معاونت حقوقی قوۀ قضائیه است. مشارکت‌کنندگان پژوهش، دست اندرکارانی از ادارۀ کل تنقیح قوانین و مقررات و مرکز فناوری اطلاعات بوده که به همراه پژوهشگران تیم پژوهش را تشکیل می‌دهند و در مجموع 15 نفر هستند. بر اساس یافته‌های پژوهش، مدل، پنج ویژگی قابلیت درک، قابلیت حکمرانی، قابلیت اقناع، دقت پیش‌بینی (توصیفی)، شفافیت و سودمندی را در بر می‌گیرد. این قابلیت‌ها در دو بُعد طبقه‌بندی شدند. بُعد توانش شامل قابلیت درک، قابلیت حکمرانی و قابلیت اقناع است. بُعد محقق‌سازی نیز شامل ویژگی‌های دقت پیش‌بینی، شفافیت و سودمندی است. افزون بر این، مدل می‌تواند سازوکار تقویت هوشمندی در تعامل انسان-هوش مصنوعی را تبیین کند.
کلمات کلیدی
قابلیت درک قابلیت حکمرانی قابلیت اقناع دقت پیش‌بینی شفافیت سودمندی
@article{paperid:1098656,
author = {همت, زهرا and مهرآیین, محمد and فتاحی, سیدرحمت اله and فرهاد شیرانی},
title = {شناسایی الزامات طراحی و قابلیت تبیین سیستم‌های هوش مصنوعی},
journal = {مطالعات مدیریت راهبردی},
year = {2024},
volume = {15},
number = {59},
month = {November},
issn = {2228-6853},
pages = {45--67},
numpages = {22},
keywords = {قابلیت درک قابلیت حکمرانی قابلیت اقناع دقت پیش‌بینی شفافیت سودمندی},
}
%0 Journal Article
%T شناسایی الزامات طراحی و قابلیت تبیین سیستم‌های هوش مصنوعی
%A همت, زهرا
%A مهرآیین, محمد
%A فتاحی, سیدرحمت اله
%A فرهاد شیرانی
%J مطالعات مدیریت راهبردی
%@ 2228-6853
%D 2024
