طی سالهای اخیر، آبزی پروری در استانهای غیرساحلی کشور از رشد به نسبت خوبی برخوردار بوده است و توسعه آبزی پروری غیرساحلی، ضرورتی اجتناب ناپذیر برای امنیت غذایی کشور است. استان خراسان رضوی، با داشتن آب و هوای عمدتا سرد و خشک، دارای مناطق نیمه بیابانی و بیابانی گسترده بوده و کمبود آبهای سطحی، عاملی محدودکننده در توسعه آبزی پروری محسوب می گردد. با این وجود، بیش از 25000 منبع آبی (همچون چشمه، قنات، چاه های عمیق و نیمه عمیق، آبهای نامتعارف و ..) و چند ده هزار استخر ذخیره آب کشاورزی در استان شناسایی شده که می تواند برای آبزی پروری به کار گرفته شود. با توجه به محدودیتهای موجود در استان همچون خشک سالیهای دهه های اخیر، کاهش بده چاههای کشاورزی، شور شدن تدریجی منابع آبی زیرزمینی، تبخیر بالا، نفوذپذیری بالای خاک، تفاوت زیاد دمای روز و شب و کوتاه بودن دوره گرما در بیشتر مناطق استان و نیز، رژیم خرده مالکی، توسعه آبزی پروری بایستی با تمرکز بر الگوهای توسعه آبزی پروری بیابانی، افزایش راندمان و بهره وری از آب، استفاده از سامانه های نوین آبزی پروری و انطباق با سیمای آبزی پروری شرق کشور صورت پذیرد. به همین جهت، برای توسعه پرورش ماهیان سردابی در استان، بازمهندسی مزارع و استخرهای دومنظوره قزل آلای رنگین کمان و حرکت از سامانه های باز به بازگردشی (نیمه مداربسته)، توصیه می شود. برای توسعه پرورش ماهیان گرمابی در استان، پرورش دوگونه ای کپور معمولی و کپور علفخوار با رهاسازی بچه ماهی با اوزان بالا در استخرهای ذخیره آب کشاورزی و نیز، ترویج پرورش کپور متراکم درون سامانه های باز و بیوفلاک مدنظر است. برای توسعه پرورش تیلاپیا، استفاده از منابع آبی شیرین و نامتعارف در محیطهای گلخانه ای در سامانه های نیمه مداربسته و بیوفلاک اولویت دارد. در پایان، برای استفاده از منابع آب لب شور شهرستانهای غربی و جنوبی استان، اجرای طرحهای پایلوت پرورش فیل ماهی، تاسماهی سیبری و باس آسیایی توصیه می شود.

کلمات کلیدی