گروه‌های صوفیه و فرقه‌های متصوف در جهان اسلام، نقش مهمی در تحولات اجتماعی داشته‌اند و آموزه‌های آنان در ادبیات نیز انعکاس گسترده‌ای داشته و در این حوزه، آثار گران‌سنگ فراوانی در مسیر تاریخ فرهنگ و ادب عربی پدید آورده‌اند. مصطفی لِغْتِیری، نویسندۀ تأثیرگذار معاصر مراکشی، از جمله کسانی است که عرفان و تصوف در فکر و زبان او بازتاب شگرفی داشته و اساس فکر این نویسنده در محیطی عرفانی پایه‌گذاری شده است. او در رمان معروفش به نام الاطلسی التائه با استفاده از قالب داستانی، به سیره‌نگاری ابویعزی، از بزرگان صوفیۀ مراکش در قرن ششم هجری پرداخته است و به خوبی توانسته مؤلفه‌های عرفانی را در آن به تصویر بکشد. مسئلۀ اصلی پژوهش ما این است که چگونه عرفان و تصوف در رمان مذکور بازتاب یافته است. در جستار حاضر به روش تحلیلی-توصیفی به این مسئله پرداخته‌ایم. نتایج حاصل از بررسی رمان مذکور حاکی از آن است که نویسنده در این رمان با بیانی ساده از طریق شخصیت‌های رمان و صحنه‌پردازی ظریف و ارائۀ تصاویر جزئی به مضامین عرفانی پرداخته است. مؤلفه‌های امساک و سکوت، تجلی انوار الهی، خواب و رؤیا، موسیقی، رقص و سماع و عزلت‌گزینی، نمودهای عرفان و تصوف را در این رمان تشکیل می‌دهند که همگی به گونه‌ای هنری مطرح شده و در روایت ماجراهای داستان و جذابیت آن، نقش مؤثری ایفا کرده‌اند.

کلمات کلیدی