براساس یک چارچوب نظری اگرچه تمرین یکی از مهمترین عوامل اثرگذار بر یادگیری است، عوامل دیگری مانند موقعیت تمرینی، مهارت یادگیرنده و دشواری تکلیف می توانند بر یادگیری و تبحر، تأثیر بگذارند و یادگیری مطلوب زمانی اتفاق می افتد که افراد با سطح چالش بهینه در طول تمرین مواجه شوند. لذا هدف از مطالعه حاضر بررسی دو روش آموزش دستوری و دوسویه بر یادگیری پرتاب آزاد بسکتبال با تکیه بر مدل نقطه چالش بهینه بود. پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی بود که به صورت پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه کنترل انجام شد. شرکت کنندگان شامل 43 دختر نوجوان با میانگین سنی 14 سال بودند که به صورت نمونه گیری در دسترس از میان دانش آموزان دختر شهرستان مشهد انتخاب شدند. افراد به صورت تصادفی به سه گروه روش آموزش دستوری، روش آموزش دوسویه و کنترل تقسیم شدند. شرکت کنندگان تکلیف پرتاب آزاد بسکتبال را در چهار جلسه شامل چهار بلوک 15 کوششی در هر جلسه مطابق با مدل جنتایل تمرین کردند. میزان یادگیری و پیشرفت طی چهار مرحله پیش آزمون، یادداری فوری و یادداری‌های با تاخیر اندازه‌گیری شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری تکراری و سطح معنی داری 05/0≥ p استفاده گردید. نتایج نشان داد که هردو روش آموزش دستوری و دو سویه بر یادگیری مهارت شرکت‌کنندگان تاثیر معنی‌داری دارد (01/0< p). با این حال در فرایند اکتساب و یادگیری مهارت شوت ثابت بسکتبال به روش آموزش دستوری و دوسویه با تکیه بر مدل جنتایل نقطه چالش بهینه‌ای وجود نداشت (117/0> p) صرف نظر از میزان و نوع بازخوردی که در هر جلسه آموزش به افراد داده می‌شد هر دو روش اثرات مثبتی بر روند آموزش داشتند. آموزش مهارت های حرکتی با مقدار تمرینات مناسب صرف نظر از روش آموزش می تواند بر یادگیری مهارت شوت بسکتبال اثر گذار باشد.

کلمات کلیدی