مقدمه: مطالعه ماهیان در بوم سازگان‌های آبی از بسیاری جهات از جمله بوم‌شناسی، رفتارشناسی، حفاظت و مدیریت منابع آبی و بهره‌برداری از ذخایر و پرورش آن‌ها حایز اهمیت است. جنس Acanthopagrus شامل گونه‌هایی با اهمیت اقتصادی بالا است و چالش‌های بسیاری در رده‌بندی آن‌ها وجود دارد که دلیل آن، شباهت ریخت‌شناسی بسیار زیاد بین تعداد زیادی از گونه‌های این جنس می‌باشد. روش‌ها: هدف این مطالعه بررسی تنوع ریخت‌شناسی 5 گونه از ماهیان جنس Acanthopagrus با استفاده از ریخت‌سنجی سنتی، سیستم شبکه‌ای تراس و ریخت‌سنجی هندسی در خلیج عمان و خلیج فارس است. در مطالعه حاضر، در ریخت‌سنجی سنتی 17صفت اندازشی و 10 صفت شمارشی اندازه‌گیری شد. در روش هندسی 17 نقطه لندمارک روی تصاویر قرار داده شد؛ سپس اختلافات ریختی بین گونه‌ها با آنالیز مولفه‌های اصلی (PCA) و آنالیز متغیر کانونی (CVA) بررسی شد. نتایج: در رویکرد سنتی، با استفاده از صفات اندازشی جدایی گونه‌ی A. arabicus از دو گونه‌ی A. bifasciatus و A. catenula امکانپذیر می‌باشد؛ صفات شمارشی نسبت به صفات اندازشی برای جداسازی گونه‌ها از هم مناسب‌تر بوده و اکثر گونه‌ها از یکدیگر جدا می‌شوند. دو صفت تعداد فلس‌های روی خط جانبی و بالای خط جانبی بیشترین نقش را در جداسازی اعضای این جنس دارند. همچنین رویکرد شبکه‌ای تراس، گونه‌های catenula A. و bifasciatus A. را از سایر گونه‌ها جدا کرد. در روش هندسی جدایی دو گونه‌ی A .arabicus و A. sheim از یکدیگر امکان‌پذیر می‌باشد.

کلمات کلیدی