چکیده هدف: یکی از مهم ترین اهداف هر نظامی بهبود کیفیت تدریس معلم های آن جامعه می باشد. این مطالعه با هدف ارزشیابی کیفیت تدریس معلمان پذیرا و رابط آموزش فراگیر دانش آموزان با نیاز ویژه در مدارس عادی در سطح کشور انجام گرفت. روش: مطالعه حاضر یک پژوهش توصیفی- پیمایشی با رویکرد آمیخته کمی و کیفی و از نوع ارزیابانه می باشد. نمونه گیری در این پژوهش به شیوه خوشه ای چند مرحله ای ابتدا از بین استان های کشور بصورت ملاکی ، پنج استان معرف و واجد پراکندگی حداکثری فرهنگی اجتماعی- اقتصادی و ظرفیت های آموزشی و توانبخشی انتخاب شدند و سپس از هر استان مرکز استان و 4 شهرستان انتخاب شد. سپس در سطح مدرسه ای در مجموع 5 استان معرف، 15 مدرسه پشتیبان و 75 مدرسه پذیرا در سه دوره ابتدایی، متوسطه اول و دوم انتخاب شدند. در ادامه کلیه والدین دارای دانش آموز با نیاز ویژه حاضر در برنامه فراگیر در 75 مدرسه پذیرا شامل 1132= n والد در ارزیابی کیفیت تدریس معلمین رابط و پذیرا شرکت نمودند. ّابزار بخش کمی پرسشنامه پژوهشگر ساخته کیفیت تدریس معلم با 35 سوال و 4 مولفه در طیف لیکرت بود که پس از احراز روایی صوری و محتوایی، به صورت الکترونیکی در اختیار والدین آموزش فراگیر، قرار گرفت. در بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختار یافته با کارشناسانِ ادارات استثنایی و کارشناسان مشاوره و والدین فراگیر (41نفر) و تحلیل و کدگذاری داده های حاصل از پیاده سازی محتوای مصاحبه ها استفاده گردید. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد بین سه دوره ابتدایی، متوسطه اول و متوسطه دوم در هر چهار مولفه کیفیت تدریس یعنی پذیرش و انگیزه های معلمی (001/0> p،76/28= F)، انجام تدریس (001/0> p،26/26= F)، ارزشیابی تدریس (001/0> p،17/40= F) و روابط بین فردی (001/0> p،43/25= F) تفاوت معناداری وجود دارد. نتایج آزمون تعقیبی توکی نشان داد در هر چهار مولفه کیفیت تدریس معلمان، میانگین نمرات دوره ابتدایی بطور معناداری از دوره های متوسطه اول و دوم بیشتر بوده و اما بین نمرات دو گروه متوسطه اول و دوم تفاوت معناداری وجود نداشت. نتایج کیفی پژوهش حاکی از آن است که کیفیت فرایند تدریس معلمان پذیرا و رابط از نظر مشارکت کنندگان در طیفی از رضایت کامل تا نارضایتی قرار دارد. نتیجه گیری: عدم شفافیت در وظایف معلمان رابط، برخورد سلیقه ای با دانش آموز فراگیر، کمبود معلم رابط، عدم داشتن اطلاعات کافی و برنامه مدون در مدارس عادی از عوامل عدم رضایت خانواده ها و تلاش و پیگیری-های بی وقفه و کیفیت بالای تدریس برخی معلمان رابط و پذیرا به صورت حضوری و مجازی، ارائه خدمات رایگان و حتی خصوصی از طرف برخی معلمین رابط به عنوان عوامل رضایت خانواده ها بوده است.

کلمات کلیدی