این پژوهش به بررسی، توصیف و تحلیل خطاهای زبانی یک مورد دانش‌‎آموز تک زبانه فارسی زبان مبتلا به سندرم داون که در پایۀ سوم ابتدایی تحصیل می‌کند، می‌پردازد. در‌واقع، هدف پژوهش حاضر به‌کارگیری مفاهیم زبان‌شناسی شناختی در تحلیل نمونه گفتار روایی این دانش‌‎آموز است. به همین منظور داده‌های پژوهش توسط آزمون زبانی نیلی‎پور و همکاران (1402) و ارزیابی‌های گفتار درمانگر به‌وسیلۀ ضبط صدای آزمودنی گردآوری شدند. بعد از گردآوری داده‌ها، نگارندگان داده‌ها را آوانویسی کرده و بر حسب نوع خطاها در قالب جداولی دسته‌‎بندی کردند. بررسی‌ها نشان داد که این دانش‌‎آموز در ساختار خرد نحوی بیشتر از ساختار کلان نحوی دارای مشکل است. در‌واقع، این دانش‌آموز از آنچه که توماسلو (2003 ) از آن تحت عنوان طرح‎واره محوری و ساخت نحوی عنصربنیاد یاد می‌کند، استفاده می‌کند ولی طرح‎واره‌های پیشنهادی لیکاف (1987) در این دانش‌‎آموز شکل نگرفته است. همچنین این دانش‌‎آموز از واژگان انتزاعی در گفتارش استفاده نمی‌کند و کاربرد صحیح افعال و واژگانی که نشان‎گر روابط زمان‎دار هستند، نیز با مشکل روبرو است. پیشنهاد می‌شود در آموزش‌های گفتاردرمانی به این دانش‌آموز در کنار روش‌های فعلی آموزش، روش‌هایی مبتنی بر تقویت طرح‎واه‌های پیشنهادی لیکاف جهت بهبود ساختار کلان نحوی طراحی و انجام شود.

کلمات کلیدی