پژوهشهای ادبی, دوره (22), شماره (88), سال (2025-11) , صفحات (61-82)

عنوان : ( بررسی اثرگذاری گرایش‌های مذهبی بر نحوۀ روایتگری داستان‌های تفسیری (با تکیه بر شخصیت‌های زن شاخص در سه تفسیر روض‌الجنان، جلاءالاذهان و منهج‌الصادقین) )

نویسندگان: عبداله رادمرد , کوثر احسن مقدم , مریم صالحی نیا ,

بر اساس تصمیم نویسنده مقاله دسترسی به متن کامل برای اعضای غیر دانشگاه ممکن نیست

استناددهی: BibTeX | EndNote

چکیده

این مقاله قصد دارد اثرگذاری گرایش‌های مذهبی بر نحوۀ روایتگری داستان‌های تفسیری را بررسی کند. در این پژوهش روایت‌های داستانی سه تفسیر فارسی و شیعی روض‌الجنان، جلاءالاذهان و منهج‌الصادقین پیکرۀ متن را تشکیل می‌دهد. این مقاله تلاش می‌کند با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و از طریق بررسی نحوۀ بازنمایی زنان شاخص دو مذهب شیعه و سنی، در روایت‌های این سه تفسیر، بازتاب گرایش‌های شیعی را در هر‌یک از آثار یاد‌شده ترسیم نماید و وجوه افتراق این تصاویر را تبیین نموده و تأثیر مختصات اجتماعی و مذهبی دورۀ تألیف اثر را بر این تمایزات آشکار کند. تفاوت در بازنمایی گرایش‌های شیعی در داستان‌های تفسیری موردنظر به سه روش کلی حذف، افزودن یا تغییر در متن روایت حاصل شده است. روض‌الجنان در مجاورت اهل‌ سنت نگاشته شده و نویسنده تن به نوعى همزیستى مسالمت‌آمیز داده و در حد امکان از تأکید بر مسائل حساسیت‌برانگیز خوددارى‌کرده و بر وجوه مشترک مذهبی تأکید بیشتری می‌کند؛ اما تفسیر گازر و تفسیر منهج‌‌الصادقین که در دورۀ استیلای مذهب تشیع نوشته شده‌است، با افزودن یا برجسته‌سازی بعضی شخصیت‌های مهم شیعی و روایت‌های آنان یا با تغییر یا حذف برخی روایت‌های مربوط به شخصیت‌های برجستۀ زنان اهل‌سنت یا حذف القاب و اوصاف آنان، گرایش‌های مذهبی خود را به نمایش گذارده‌اند.

کلمات کلیدی

, تفسیر روض الجنان؛ تفسیر جلاء الاذهان؛ تفسیر منهج الصادقین؛ گرایش‌های مذهبی, روایتگری.
برای دانلود از شناسه و رمز عبور پرتال پویا استفاده کنید.

@article{paperid:1099518,
author = {رادمرد, عبداله and احسن مقدم, کوثر and صالحی نیا, مریم},
title = {بررسی اثرگذاری گرایش‌های مذهبی بر نحوۀ روایتگری داستان‌های تفسیری (با تکیه بر شخصیت‌های زن شاخص در سه تفسیر روض‌الجنان، جلاءالاذهان و منهج‌الصادقین)},
journal = {پژوهشهای ادبی},
year = {2025},
volume = {22},
number = {88},
month = {November},
issn = {1735-2932},
pages = {61--82},
numpages = {21},
keywords = {تفسیر روض الجنان؛ تفسیر جلاء الاذهان؛ تفسیر منهج الصادقین؛ گرایش‌های مذهبی، روایتگری.},
}

[Download]

%0 Journal Article
%T بررسی اثرگذاری گرایش‌های مذهبی بر نحوۀ روایتگری داستان‌های تفسیری (با تکیه بر شخصیت‌های زن شاخص در سه تفسیر روض‌الجنان، جلاءالاذهان و منهج‌الصادقین)
%A رادمرد, عبداله
%A احسن مقدم, کوثر
%A صالحی نیا, مریم
%J پژوهشهای ادبی
%@ 1735-2932
%D 2025

[Download]