مقاله پژوهشی کودکسروده بمثابۀ ژانر نسرین السادات ذوالفقاری،محمدجواد مهدوی* دروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. سال شانزدهم، شماره یازدهم، بهمن4156، شماره پی در پی43،صص444-494 DOI: 10.22034/bahareadab.2024.16.7164 نشریهعلمیسبکشناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب سابق) چکیده: زمینه و هدف:مطالعجهانرکودکسرودههاین شریجکیهانبچههابمنظوردونهشنا سیآنها صورتدرفتهاست.ایندونهشناسیشاملبررسیفرمی،محتواییوفرهنگیسرودههامیباشد وهدفآن،شنا ساییوتحلیلویژدیهایخایاینهانربمنظوردرکبهترایندونهازادبیات کودکا ست.بهعبارتدیگر،اینپژوهشبدنبالدرکعمیقتریازسرودههایکودکانها ست کهدرنشریجکیهانبچههامنتشرشدهاست. روش مطالعه: این پژوهش به روش توصییییفی-تحلیلی انجام شیییده اسیییت. ابتدا با جمعآوری دادههای مربوط به سرودههای کودکان و سپس با تحلیل و بررسی فرم، محتوا، تصویر، موسیقی و زبان ِ سرودهها. یافتهها:بادونهشنا سیکودکسرودههادراینپژوهش،بهمدلیمفهومید ستیافتهایمکه شاملچهارچوبفرمومحتوااست.دربخشفرم،نظامتصویری،نظامموسیقاییونظامزبانی سرودههاشناساییشدهودربخشمحتوا،ششدستهبندیشاملستایشی،طبیعتوعناصر طبیعت،اندرزی-تعلیمی،سیییاسییی-اجتماعی،تفریحوبازی،وتمنیاتوآرزوهایکودکانه شناساییشدهاست.باتوجهبهایندستهبندیها،دونجنوشتاریجدیدیبهنام«کودکسروده» شنا ساییشدها ستوتغییراتفرمومحتوایایندونهازآغازینسالانت شارن شریهتاپایان نیمجاولسال4345موردبررسیقراردرفتهاست. نتیجهدیری:درپژوهشحاضربارویکردهانر،بهشناساییودونهبندیکودکسرودههاپرداخته شدهاست.دربخشفرم،براساستحلیلدادهها،مشخصشدهاستکهدرسرودههایقبلاز انقالب،فرمکالسیکومضامینستایشیباکارکردنشاطبخشیوسردرمیبیشترینبسامدرابه خوداختصایدادهاست؛امادرسرودههایبعدازانقالب،فرمسرودههاییبامضامینسیاسی- اجتماعیوباکارکردتعلیمیبیشترینبسامدرابهخوداختصایدادهاست.ایننتایجنشان میدهدکهباتغییرشرایطاجتماعیوسیاسی،محتوایسرودههایکودکانهنیزتغییرکردهاست وهانرکودکسرودههانیزدراینتغییراتتحتتأثیرقراردرفتهاست.درنتیجهاینپژوهش میتواندبهبهبودشناختودرکادبیاتکودکانهوبرنامههایآموزشیوتربیتیبرایکودکانو نوجوانانکمککند.

کلمات کلیدی