در این اثر با هدف روشن شدن معنای «شخصیت متعصب» در علوم اجتماعی، مفاهیم مرتبط با آن مورد مطالعه‌ و مرور اسنادیِ نظام‎مند قرار می‌گیرند.در این مقاله از روش تحلیل اسنادی به مرور نظریات و دیدگاه های این حوزه تئوریک پرداختیم. در نهایت با بررسی مفهوم محوری «افراط‌گرایی»، عناصر مفهومیِ تشکیل‌دهنده‌ی آن («قوم‌مداری»، «جزم‎‌اندیشی»، «خودشیفتگی جمعی»، «بیگانه‌هراسی»، «کینه‌توزی»، «خشونت عملی»، «پیروی از اقتدار» و «مبلغ‌مآبی» که جمعا حولِ مواضع «رادیکال» و «محافظه‌کار» شکل می‌گیرند) بررسی و از یکدیگر تفکیک می‌شوند. در نهایت «شخصیت متعصب» به عنوان کلان مفهومی که «افراط‌گرایی» را در ساحت خرد و در عرصه‌ی سیاسی-اجتماعی (با نمودهایی چون «اقتدارگرایی» و «بنیادگرایی») و نیز در عرصه‌ی مصرف و سرگرمی بازنمایی می‌کند، معرفی می‌شود. این اثر تلاشی نظری در جهتِ ابهام‌زدایی و سامان‌مند کردنِ مفاهیم حوزه‌ی «خشونت ایدئولوژیک» به حساب می‌آید که در نهایت، چهارچوبی مفهومی را برای طبقه‌بندی مفاهیمِ این حوزه، ذیلِ چترِ مفهومیِ «تعصب» ارائه می‌دهد. همچنین موقعیت این مفهوم را در منظومه نظری مفاهیم مشابه تعیین می کند.

کلمات کلیدی