این پژوهش بصورت آزمایش فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد طی سال 3-1402 انجام شد. عامل اول گونه گیاهی در شش سطح (شامل پنج گونه علف‏هرز باریک‏برگ علف پشمکی (Bromus spp.)، فالاریس (Phalaris minor)، یولاف وحشی زمستانه (Avena ludoviciana)، چچم (Lolium persicum)، جودره (Hordeum spontaneum)، و گندم (Triticum aestivum L.) رقم سیروان) و عامل دوم تنش شوری در پنج سطح (شامل شوری صفر، 6، 12، 18 و 24 دسی‏زیمنس بر متر از ترکیب نمک‌های NaCl و CaCl2 به نسبت 2 به 1 در محلول هوگلند) بود. محلول هوگلند به‌عنوان شاهد مورد استفاده قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد صفات مورفوفیزیولوژیک گیاهان مورد مطالعه شامل ارتفاع گیاه، تعداد پنجه، تعداد برگ، عدد کلروفیل متر، وزن خشک شاخساره، وزن خشک و حجم ریشه تحت تأثیر معنی‏دار گونه‌های گیاهی و تنش شوری قرار گرفت (p≤0.01). به‏طوری که بیشترین میانگین ارتفاع گیاه (90/43 سانتی‏متر)، تعداد پنجه در بوته (67/9)، تعداد برگ در بوته (87)، عدد کلروفیل متر (94/31)، وزن‌ خشک شاخساره (49/4 گرم در بوته)، وزن خشک ریشه (43/0 گرم در بوته) و حجم ریشه (2/5 سانتی‏متر مکعب در بوته) در تیمار شاهد شوری (صفر دسی‏زیمنس بر متر) حاصل شد. با افزایش سطوح شوری از مقدار صفات اندازه گیری شده کاسته شد که این کاهش با شدت شوری همبسته بود. بین گونه‏ های گیاهی نیز از لحاظ صفات اندازه گیری شده در این پژوهش تفاوت معنی‏داری (p≤0.01) ملاحظه شد. ترتیب وزن خشک شاخساره (گرم در بوته) در گونه‏های گیاهی به صورت چچم (47/3)≥ یولاف وحشی (11/3)≥ جودره (84/2)˂ فالاریس (86/1)≥ گندم (72/1)˂ علف پشمکی (27/1) ملاحظه شد. برهمکنش تنش شوری و گونه گیاهی نیز بر تمام صفات اندازه گیری شده به استثنای عدد کلروفیل متر معنی‏دار (p≤0.01) شد. در صفات اندازه گیری شده با افزایش تنش شوری کمترین شیب کاهشی مربوط به گندم بود و بیشترین آن در علف‏هرز فالاریس ملاحظه گردید. بنابراین در مقایسه بین گونه های مورد مطالعه، گندم از بیشترین تحمل و فالاریس از کمترین تحمل نسبت به تنش شوری برخوردار بود.

کلمات کلیدی