به‏ منظور تعیین مناسب‌ترین آرایش کاشت و مقایسه روش آبیاری نواری- قطره‌ای با آبیاری نشتی بر عملکرد و برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی چغندرقند منوژرم ژنتیکی رقم ایزابلا (متعلق به شرکت KWS)، پژوهشی به صورت آزمایش کرت خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 8-1397 اجرا شد. روش‌های آرایش کاشت به عنوان فاکتور اصلی در سه سطح (شامل آرایش کاشت 50*50 سانتی متر روی پشته، آرایش کاشت 50*50 سانتی متر کف جوی و آرایش کاشت 50*25 سانتی متر متناوب)، و روش‌های آبیاری به عنوان فاکتور فرعی در دو سطح (شامل آبیاری با روش نشتی و آبیاری با روش نواری- قطره‌ای با لوله های تیپ منظور گردید. نتایج این پژوهش نشان داد اثرات اصلی آرایش کاشت بر صفات تراکم بوته، وزن خشک کل گیاه، عملکرد ریشه و عملکرد قند ناخالص چغندرقند معنی دار شد. همچنین صفات تراکم بوته و عملکرد ریشه چغندرقند تحت تأثیر معنی دار روش‌های آبیاری قرار گرفتند (p≤0.01). بیشترین تراکم بوته در تیمار آرایش کاشت 50*25 سانتی متر متناوب (130375 بوته در هکتار) و در سیستم‌ آبیاری نشتی (112106 بوته در هکتار) ملاحظه شد. بیشترین وزن خشک کل گیاه (46/1 گرم در بوته) و عملکرد قند ناخالص (14/5 تن در هکتار) در آرایش کاشت 50*50 سانتی متر روی پشته حاصل شد. برهمکنش آرایش‏های مختلف کاشت و روش‏های مختلف آبیاری نیز تنها بر عملکرد ریشه چغندرقند معنی‌دار (p≤0.01) بود، به طوری که بیشترین مقدار عملکرد ریشه چغندرقند (127/9 تن در هکتار) در تیمار آرایش کاشت 50*50 سانتی متر روی پشته و انجام آبیاری نشتی بدست آمد. عملکرد ریشه چغندرقند دارای ضریب همبستگی مثبت و معنی داری (0/65) با عملکرد قند ناخالص بود و با دیگر صفات همبستگی معنی‌داری نشان نداد. به‏طور کلی، علیرغم برتری تیمار آرایش کاشت 50*50 سانتی متر روی پشته در بیشتر صفات، آرایش کاشت 50*25 سانتی متر متناوب همراه با آبیاری نشتی نیز با توجه به بیشترین عملکرد شکر سفید (8/05 تن در هکتار) به عنوان فرآورده اصلی تولید در کارخانجات قند، به عنوان تیمار مناسب برای چغندرقند رقم ایزابلا در این پژوهش قابل پیشنهاد است.

کلمات کلیدی