معاصم‌الهدی اثر حمیدالدین کرمانی (متوفای بعد از 411ق.) که قدمتی هزار ساله دارد، یکی از ردیه‌ها بر العثمانیه جاحظ است که در آن امامت و فضایل حضرت علی (ع) را انکار کرده بود. معاصم که تنها نسخه خطی نیمه دوم آن در دسترس است همچنان مغفول مانده و منتشرنشده‌است. در این پژوهش ضمن معرفی اثر و تبیین جایگاه آن در آثار کرمانی و دیگر ردیه‌های العثمانیه و تعیین حدودی تاریخ تألیف آن، به شیوه توصیفی ـ تحلیلی سعی شده این مسئله پاسخ داده شود که شرایط سیاسی – اجتماعی چه تأثیری در تألیف این کتاب داشته‌است؟ به نظر می‌رسد انکار انتساب فاطمیان به حضرت علی (ع) از سوی خلافت عباسی که به تأیید برخی از علمای اهل سنت و شیعه رسید، سبب شد کرمانی چهار کتاب در باب امامت بنگارد که معاصم یکی از آن‌هاست.

کلمات کلیدی