هدف اصلی پژوهش‌حاضر بررسی اقلیم شناسی LST شبانه در ایران است. برای این منظور از محصول MYD11A1 (نسخه 1/6) سنجنده MODIS ماهواره Aqua با تفکیک افقی 1000 متر برای یکدوره 19 ساله (2021-2003) استفاده شد. داده‌های ماهواره‌ای با استفاده از داده‌های روزانه دمای خاک ‌‌تعداد‌174 ایستگاه‌هواشناسی‌درستی‌سنجی‌شدند. درستی‌سنجی‌داده‌های‌‌ ماهواره‌ای نشان‌‌داد‌که، مقادیر متوسط پهنه‌ای دو‌ سنجه ریشه‌میانگین‌ مربعات‌خطا (RMSE) و متوسط‌اریبی‌خطا (‌MBE) در قیاس با داده‌های ایستگاهی ‌به‌ترتیب ℃7/1 و‌‌℃39/1 می‌باشد. همچنین، نتایج بکارگیری سنجه PBias بیانگر غلبه‌کم برآوردی در داده‌های LST شبانه در قیاس با دمای خاک است. ‌در مجموع، سنجنده MODIS دمای سطح زمین را در بیشتر مناطق‌کشور با خطایی‌کمتر از 10% برآورد می‌کند‌که بیانگرکارایی بالای محصول MYD11A1 در برآورد‌LST شبانه ایران است. یافته‌ها نشان داد که، ترکیب ارتفاع و عرض جغرافیایی بالا در تغییرات فصلی LST شبانه ایران از اهمیت قابل‌توجهی برخوردارست. بررسی سیر‌تکوین درون سالانه دما، نشاندهنده آن است‌که، بالاترین تمرکز دمایی درون سالانه و بیشترین همگنی در فصل تابستان مشاهده می‌شود. در‌مقابل، بیشترین میزان ناهمگنی مربوط به فصل پاییز است. بررسی اختلاف بین‌کمینه و بیشینه دمای شبانه بیانگر وقوع بالاترین و پایین‌ترین مقادیر‌ اختلاف دمای شبانه به‌ترتیب در بیابان لوت و نوار باریک سواحل جنوبی دریای خزر می‌باشد. بررسی جغرافیایی نقاط سرد، از قرارگیری سردترین نقاط ایران در قلل مرتفع، واقع در عرض‌های جغرافیایی بالا، حکایت دارد. بالاترین تمرکز جغرافیایی نقاط سرد ایران در فصل تابستان و بیشترین پراکنش فضایی آنها در فصل زمستان، بویژه در ماه دسامبر، مشاهده می‌شود. یافته‌ها همچنین بیانگر وجود یک سیر‌تکوین منظم سالانه در نحوه استقرار نقاط سرد ایران است.

کلمات کلیدی