تحوّلات سیاسی و اجتماعی اوایل قرن بیستم، باعث شکلگیری جریانهای فمینیستی میان مسلمانان شد. سعدیه شیخ، یکی از شخصیتهای فمینیسم اسلامی است؛ که در حوزه مطالعات اسلامی، به تألیف و پژوهش پرداخته است. پژوهش حاضر، با روش توصیفی – تحلیلی، در پی ریشه یابی خوانش سعدیه شیخ ، در تفسیر آیات مربوط به زنان است. مهم ترین یافته ها حاکی از آن است ؛که ادبیات پژوهشی او درآغاز ، همانند ودود و بارلاس، متأثر از اندیشه روش شناختی فضل الرحمن بوده است. سعدیه شیخ ، با تأسّی از این دیدگاه، تلاش کرده است تا آیات مربوط به زنان را، با در نظر گرفتن بافت تاریخی و شرایط زمان نزول وحی، تفسیرکند. سعدیه شیخ، پس از آشنایی با عرفان اسلامی و آثار محیالدین عربی، از دیدگاههای عرفانی ، برای ارائه تفاسیر فمینیستی بهره برده است. ابن عربی ، به تساوی زن و مرد در معنای هستیشناختی، تأکید دارد و معتقد است زنان میتوانند به عالیترین معارف ربّانی برسند. سعدیه شیخ نیز با تأسّی به این دیدگاهها، به دنبال ایجاد عدالت جنسیتی در تفاسیر قرآنی است. نقد عمدة دیدگاه سعدیه شیخ ، در مبنای هرمنوتیکی وی است ، که در آن روش ، به جای تمرکز بر متن و کشف مراد متکلم، از شیوة هرمنوتیک فلسفی پیروی می شود . وی در این خوانش، با کاربست اصول فمینیستی ،مانند عدالت جنسیّتی و برابری زن و مرد ، بهتفسیر آیات پرداخته است. این رویکرد با روش سنتیِ مفسران اسلامی که متنمحور و به دنبال کشف مراد متکلم هستند، درتضاد است. این مقاله ، با بررسی این تأثیرات، به تحلیل و نقد دیدگاههای سعدیه شیخ در موضوعات مختلف مانند \\\\\\\\\\\\\\\"ضرب و خشونت\\\\\\\\\\\\\\\"،\\\\\\\\\\\\\\\"قوّامیّت\\\\\\\\\\\\\\\"و\\\\\\\\\\\\\\\"شهادت زنان در محکمه\\\\\\\\\\\\\\\"میپردازد و تلاش میکند تا نقاط قوّت و ضعف تفاسیر فمینیستی وی را روشن سازد

کلمات کلیدی