به‎منظور بررسی بهبود جوانه‎زنی و رشد گیاهچه‎های ترشک در معرض شوری در اثر پیش‎تیمارهای بذری، آزمایشی در سال 1402 در آزمایشگاه گروه آگروتکنولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به‎صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. سطوح مختلف شوری ناشی از کلرور سدیم (صفر، 3، 6، 9 و 12 دسی‎زیمنس بر‌متر) به‎عنوان عامل اول و پیش‎تیمارهای بذری مختلف (دی‎اکسید سیلیسیم، اسید سالیسیلیک، نیترات پتاسیم و هیدروپرایمینگ) به‎عنوان عامل دوم در نظر گرفته شدند. با افزایش شوری از صفر به 12 دسی زیمنس بر متر از درصد جوانه‎زنی به‌طور معنی‎داری کاسته شد و میزان جوانه‎زنی در هر یک از سطوح 3، 6، 9 و 12 دسی‎زیمنس بر‌متر شوری به‎ترتیب 12، 35، 36 و 64 درصد کمتر از تیمار شاهد بود. بیشترین و کمترین میانگین زمان جوانه‎زنی به‎ترتیب در تیمارهای نیترات پتاسیم و شوری 9 دسی‎زیمنس بر متر (79/3 بذر) و اسید سالیسیلیک و شوری 12 دسی‎زیمنس بر متر (38/1 بذر) بدست آمد. پیش‎تیمار بذور ترشک با نیترات پتاسیم شاخص همسان‎سازی بذور را به میزان 9 درصد نسبت به اسید سالیسیلیک افزایش داد و میزان شاخص همسان‎سازی در مقادیر شوری بالا به‌مراتب کمتر از میزان این صفت در سایر مقادیر شوری بود. بالاترین ضریب رشد ناموزون (56/1) در تیمار دی‎اکسید سیلیسیم و در شرایط عدم‎اعمال تنش شوری حاصل شد. اثرات منفی بالاترین سطح تنش شوری (شوری 12 دسی‎زیمنس بر‌متر) بر زیست‎توده کل تحت‎تأثیر خیساندن 24 ساعته بذور در اسید سالیسیلیک کاسته شد، به‎طوری که زیست‎توده کل در تیمار اسید سالیسیلیک 87 درصد بیشتر از تیمار شاهد بود. به‎طور کلی، پیش‎تیمار بذری مختلف در بهبود ویژگی‎های جوانه‎زنی و رشد گیاهچه ترشک و کاهش اثرات منفی تنش شوری نقش مؤثری ایفا نمود.

کلمات کلیدی