فشار بر منابع آبی باعث کاهش کیفیت در آب ‌شده و تنش شوری به چالش مهمی برای کشاورزی تبدیل ‌شده است. به‌منظور بررسی اثر تنش شوری بر رشد نخود مطالعه‌ای به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1399 در گلخانه اجرا شد. شوری در دو سطح (12 و dSm-116) کلرید سدیم و شاهد dSm-15/0، در کرت‌های اصلی و 70 ژنوتیپ نخود در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. چهار هفته پس از اعمال تنش و قبل از گلدهی در شوری 12 و dSm-116 به‌ترتیب 65 و 28 ژنوتیپ، از بقاء بین 100-76 درصد برخوردار بودند. در شوری dSm-112 با کاهش بقاء گیاهچه میانگین محتوای کل رنگ‌دانه‌های فتوسنتزی نیز کاهش یافت و بیشترین میانگین مربوط به دامنه ‌بقاء 100-76 درصد بود. در شوری 12 و dSm-116 با کاهش درصد بقاء میانگین محتوای کربوهیدرات‌های محلول نیز کاهش یافت. با افزایش شوری از 12 به dSm-116 میانگین وزن خشک بوته در دامنه‌های بقاء 25-0، 50-26، 75-51 و 100-76 درصد به میزان 15، 11، 36 و 14 درصد کاهش یافت. با افزایش شوری از 12 به dSm-116 میانگین غلظت سدیم اندام هوایی در دامنه‌های بقاء 25-0، 50-26، 75-51 و 100-76 درصد به‌میزان 3، 10، 30 و 4 درصد افزایش یافت. در شوری dSm-112 ژنوتیپ MCC1484 و در شوری dSm-116 ژنوتیپ‌های MCC1467 و MCC1834 در بیشتر صفات موردمطالعه برتر از سایر ژنوتیپ‌ها بودند که می‌توان برای مطالعات تکمیلی از آن‌ها استفاده کرد. از طرفی نتایج تجزیه خوشه‌ای نشان داد که گروه سوم با 28 ژنوتیپ بیشترین میزان بقاء را دارا بودند.

کلمات کلیدی