زمینه و هدف: با بعثت نبوی جامع‌ترین الگوی تعاون به جامعه بشریت عرضه شد. امّا با گذر زمان و سیطره تمدن غرب بر سایر جوامع، الگوهای سنتی و اصیل تعاونی به دست فراموشی سپرده شد و تعاونی‌ها با چالش‌های مختلفی مواجه شدند. یکی از مهمترین چالش‌های تعاونی‌های موجود در جهان، بحران سیّالیت است. هدف اصلی پژوهش شناسایی بهترین عامل ائتلاف میان اعضای تعاونی‌هاست، به نحوی که بهتر و بیشتر باعث مانایی و تحقق اهداف تعاونی‌ها شود. روش‌شناسی: در پژوهش حاضر، آموزه‌های قرآن، حدیث و سیره معصومان(ع) با استفاده از روش اجتهادی مورد تتبّع، و نتایج حاصله با استفاده از نظریه سیستم‌ها مورد تحلیل قرار گرفته‌ است. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که، تعاونی‌های قرابت‌محور در مقایسه با تعاونی‌های رقابت‌محور، به دلایلی مانند غیراعتباری بودن و اصالت پیوند‌هایی خونی، واقعی‌ترین و اصیل‌ترین نوع تعاونی‌ها هستند و قابلیت مانایی بالاتری دارند. همچنین با توجه به تأکیدات اسلام در باب صله رحم و آثار مثبت آن در جامعه، تقویت این نوع تعاونی‌ها یکی از مصادیق صله رحم بوده و آثار و برکات فراوانی در جامعه خواهد داشت. تعاونی‌های کشاورزی -که عمدتاً به صورت قرابت‌محور اداره می‌شوند-، الگوی بسیار موفّقی در این زمینه هستند. اصالت/نوآوری: این پژوهش به دنبال سنخ‌شناسی و مقایسه تعاونی‌های قرابت‌محور در مقابل تعاونی‌های رقابت‌محور با استفاده از آموزه‌های قرآن و حدیث است. همچنین این یک پژوهش صرفاً توصیفی نیست و با اجتهاد در آیات و روایات به تبیین و تجویز‌هایی سیاستگذارانه می‌پردازد.

کلمات کلیدی