پس از آنکه اقوام آریایی حکومت تشکیل دادند، سرزمینهای مختلفی را فتح کردند به تدریج صاحبان حکومت به مال و مکنت بیشتری دست یافتند و در نهایت نابرابری اقتصادی و اجتماعی شکل گرفت. نابرابری اقتصادی تفاوت موجود در معیارهای مختلف از نظر رفاه اقتصادی در میان افراد یک گروه، در میان گروههای موجود در یک جمعیت، یا در میان مردمان کشورها است. از نابرابری اقتصادی گاهی اوقات به نام نابرابری درآمد، نابرابری ثروت، یا شکاف ثروت یاد میشود. در زمان هخامنشیان به دلیل افزایش فتوحات و توسعه تشکیلات حکومتی، نابرابریهای اجتماعی و اقتصادی میان گروه حاکم و مردم عادی افزایشیافت. نابرابری در اروپای قرون وسطی و خاورمیانه، در انقلاب صنعتی خصوصا دًرانگلستان، و جوامع استعمار شده، آمریکای لاتین قبل از « جهان سوم » از جنگهای ناپلئون تا جنگ جهانی اول، در فتح اسپانیا ، قابل بررسی و فراز و نشیب آن قابل تعمق است. نابرابری جهانی از جنگهای ناپلئونی تا در کشورهای پیشرفته بوجود آمد. در « اشرافیت کارگری » جنگ جهانی اول از جمله بین ملتها با ظهور طول جنگ جهانی اول ، نابرابری از بالاترین سطح در ایالات متحده، فرانسه، آلمان و بریتانیا کاهش یافت. جنگ جهانی دوم به شدت نابرابری درآمد و ثروت را در بسیاری از کشورها کاهش داد. در بازار اقتصاد، تجربه جنگ، اصلاحاتی را در مورد رفاه و مالیاتها ترویج کرد که چندین دهه ادامه داشت. از ویژگیهای پراکندگی، درجه نابرابری است که اندازهگیری آن کار آسانی نیست. در دانشگاه ویسکانسین، در دوران ریچارد تی الی یکی از سوالات مطرح شده در مطالعات در تکامل جامعه صنعتی ( ١٩٠٣ )، اندازه گیری نابرابری یا بود که الی بدان اشاره می کند. در این راستا، در فصل ششم از قسمت دوم کتاب الی با « تمرکز و انتشار » قدردانی الی برای کمک های متنوعی که همکارش، آقای ماکس اتو لورنتس، « تمرکز و انتشار ثروت » عنوان (دستیار اقتصادی او) با تلاش های خستگی ناپذیر و بسیار کارآمدش به او داشته حائز اهمیت است. کلین، ١٩٩٧ ، ص ١٧٧ ، و استیگلر، ١٩٨۶ ، ص ٣و ٣٢٨ ، بیان ارزشمند کار نوی لورنتس را تبیین نموده که بر ١ ژوئیه ١٩۵٩ ) یک – افزوده است. مکس اتُو لورنتس ( ١٩ سپتامبر ١٨٧۶ (Ely, ارزش این کتاب ( 1903 *Email: grmohtashami@um.ac.ir ١۵٩ اقتصاددان آمریکایی بود که در سال ١٩٠۵ منحنی لورنتس را در مقالهای برای دوره کارشناسی توسعه داد. وی هنگامی که دانشجوی دکترا در دانشگاه ویسکانسین – مدیسن بود، مقالهای در این باره منتشر کرد. او اصالتی آلمانی داشت و پدرش تاجری موفق بود. لورنتس در سال ١٨٩٩ لیسانس خود را از دانشگاه آیووا و در سال ١٩٠۶ دکترای اقتصاد خود را از دانشگاه ویسکانسین دریافت کرد. عنوان پایان نامه وی نظریه اقتصادی نرخ راه آهن بود. موارد کارش عمدتا شًامل جمع آوری و تجزیه و تحلیل دادهها در مورد حمل و نقل با اتوبوس، قطار و کشتی بود که برای تعیین تعرفهها و بهبود عملیات مورد استفاده قرار گرفت. وی به همراه سه اقتصاددان دیگر نویسنده یک کتاب درسی مشهور نیز میباشد. امروزه او عمدتا بًه خاطر مقاله خود در زمینه توزیع درآمد که در دوران دکترای خود نوشت، شناخته شده است. وی در زمینه نشر و تدریس فعال بود و در دورههای مختلف در اداره سرشماری ایالات متحده، اداره اقتصاد راه آهن ایالات متحده و کمیسیون تجارت بین ایالتی ایالات متحده کار میکرد. ضریب جینی یا شاخص جینی، متداولترین معیار سنجش ١٩۶۵ ) توسعه یافت و به نام او نامگذاری - نابرابری است. توسط آماردان ایتالیایی کورادو جینی ( ١٨٨۴ شده است. معمولا بهعنوان معیاری برای نابرابری درآمد استفاده میشود، اما میتوان از آن برای اندازهگیری نابرابری مانند توزیع ثروت یا حتی امید به زندگی استفاده کرد. کورادو جینی شاخصخود را برای اولین بار در متغیرپذیری و تغییرپذیری) ) Mutabilità Variabilità e کتابی در سال ١٩١٢ که به زبان ایتالیایی با نام انتشار یافت، در بخش اول کتاب به معیارهای تنوع اختصاص دارد، معرفی کرد. در این کتاب حدود ١٣ فرمول از شاخص جینی، که حایز توجه و اهمییت هستند بیان شده است. همچنین متوجه میشویم که جینی برخی از پیشرفتهای اقتصادی را در زمان خود و بعد آن پیشبینی کرده است. در آغاز قرن بیستم، نابرابری درآمد و ثروت در بسیاری از کشورها به اوج جدیدی رسیده بود (روین و والدنستروم ٢٠١۵ ). منحنی لورنتس و ضریب جینی که تقریبا یًک قرن پیش طراحی شده است امروزه هنوز به طور گسترده به عنوان معیار درجه نابرابری کاربرد دارد و در زمینههای مختلف مرتبط استفاده میشود. افکار جینی و مهارتهای ایجاد شده در مسئله نابرابری در قرن پیش رو با چه پیشرفتی همراه خواهد بود. در جامعه تکنولوژیک نوین در مورد مسایل نابرابری چگونه باید تعامل نمود؟ دراین سخنرانی به تاریخچه ضریب جینی و تغییرات پیش رو آن اشاره خواهد شد.

کلمات کلیدی