مقدمه: بهبود قابلیت هضم خوراک نقش مهمی در بهبود راندمان غذایی طیور دارد. باکتریها آنزیم‌های مفیدی تولید می‌کنند که به هضم غذا کمک می‌کند. استفاده از آنها برای افزایش هضم و جذب مواد مغذی خوراک در این مطالعه بررسی شد. مواد و روش‌ها: فعالیت آنزیمی 46 سویه باکتری جداسازی شده از دستگاه گوارش مرغ گوشتی و شکمبه گاو شیری به روش چاهک روی محیط جامد حاوی سوبسترای آنزیمی مورد آزمایش قرار گرفت. باکتری‌هایی که بیشترین فعالیت آنزیمی را داشتند، جداسازی و تحت تیمارهای مختلف بر قابلیت هضم خوراک بررسی شدند. قابلیت هضم مواد غذایی با روش جمع‌آوری کل مدفوع در جوجه‌های نژاد آرین اندازه‌گیری شد. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که باکتری‌های شکمبه بطور مؤثری آنزیم‌های آمیلاز، پروتئاز، سلولاز، فیتاز و پکتیناز ترشح می‌کنند. هیچکدام از باکتریهای لاکتوباسیل جدا شده از دستگاه گوارش مرغ قادر به تولید آنزیم سلولاز و پکتیناز نبودند ولی بعضی از آنها فعالیت لیپازی و زایلانازی مناسبی داشتند که مشارکت‌های باکتریایی متنوعی شامل 9 تیمار را تشکیل دادند. در آزمایش قابلیت هضم، ترکیب جدایه‌ها به طور قابل‌توجهی بر قابلیت هضم مواد مغذی در مرغ تأثیر گذاشت بطوریکه تیمار 6 بیشترین قابلیت هضم ماده خشک و نشاسته و عملکرد مناسبی در فعالیت لیپازی داشت. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد باکتری‌های لاکتوباسیل توانایی تولید آنزیم‌های لیپاز و زایلانازی را دارند؛ اما باکتری‌های استخراج شده از شکمبه گاو هلشتاین دارای توانایی تولید آنزیم‌های سلولاز و پکتیناز و فاقد توانایی تولید لیپاز بودند. علاوه بر این، آنزیم‌های آمیلاز، فیتاز، سلولاز و لیپاز تولید و آزاد شده توسط مشارکت‌های باکتریایی به طور مؤثری مواد مغذی موجود در خوراک را تجزیه کردند که منجر به بهبود قابلیت هضم خوراک شد. براین اساس در بین تیمارهای مورد آزمایش تیمار5 و 6 بهترین عملکرد را نسبت به سایر تیمارها در بهبود قابلیت هضم خوراک مرغ گوشتی به خود اختصاص دادند و اجتماع مناسبی را ایجاد کردند.

کلمات کلیدی