مقدمه و هدف: امروزه امیدوارکننده­ترین استراتژی برای بهبود پایدار و اساسی مدرسه، توسعه توانایی اعضای مدرسه برای عملکرد به عنوان اجتماع یادگیری حرفه­ای است .اجتماعات یادگیری حرفه­ای را می­توان از روی برچسب آن­ها به عنوان اجتماعی از حرفه­ای­ها که مشغول یادگیری هستند، درک کرد؛ لذا هدف پژوهش حاضر، شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های اجتماع یادگیری حرفه­ای مدیران مدارس می­باشد. روش‌شناسی پژوهش: به منظور دستیابی به این هدف، از روش پژوهش اسنادی از نوع مرور نظام­مند استفاده شد. بر این اساس، مقالات منتشر‌شده در حوزه اجتماع یادگیری حرفه­ای مدیران مدارس در سالهای 2016-2024 از پایگاه­های خارجی اشپرینگر، سیج، ساینس دایرکت، اریک، اسکوپوس، امرالد و همچنین پایگاههای داخلی مگ­ایران، اس آی دی و نورمگز، پرتال جامع علوم انسانی، سیویلیکا، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) و جویشگر فارسی علم­نت مورد بررسی قرار گرفتند. پس از جستجو، غربالگری بر اساس محدوده موضوعی و سپس ارزیابی مطالعات انجام گرفته، 86 مطالعه به عنوان نمونه پژوهش انتخاب گردید. یافته‌ها: بر اساس نتایج به دست آمده، مؤلفه‌های اجتماع یادگیری حرفه­ای مدیران مدارس در چهار مؤلفه محوری بُعد شخصیتی (مشتمل بر مولفه­های فردی، مؤلفه‌های ادراکی، تعامل و ارتباط‌جمعی)؛ بّعد حرفه‌ای (مشتمل بر تعهد حرفه‌ای و یادگیری حرفه‌ای)، بُعد سازمانی (مشتمل بر حمایت و پشتیبانی، فرهنگ مشارکتی، ترسیم چشم‌انداز، تحول‌گرایی در رهبری)، بعد رویکردی (مشتمل بر مربیگری و مرشدی همتا، یادگیری غیررسمی، پژوهش محوری) شناسایی شد. بحث و نتیجه‌گیری: مرور پژوهش­های خارجی انجام شده در زمینة اجتماعات یادگیری حرفه­ای مدیران مدارس، این نکته مهم را یادآور می­سازد که برای رهاسازی مدیران از محدودیت­های توسعة حرفه­ای سنتی توجه به رویکردهای جدید توانمندسازی مانند شبکه­سازی و شکل­گیری اجتماعات یادگیری حرفه­ای بسیار ضروری است. با این­حال، مطالعه این پژوهش­ها نشان می­دهد که شکاف نظری و عملی قابل لمسی در این حوزه وجود دارد. لذا شناخت و تقویت ابعاد و مولفه­هایی که بر مشارکت و همکاری مدیران در زمینه فعالیتهای یادگیری حرفه­ای تأثیر می­گذارند، گامی سودمند در جهت توانمندسازی مدیران، بهبود فعالیت تدریس معلمان، پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان و در پی آن ارتقای کیفیت نظام­های آموزشی خواهد بود.

کلمات کلیدی