برای توسعه زیارت و گردشگری در سطوح و مقیاس‌های مختلف محلی، منطقه ای و ملی، طبقه بندی جاذبه‌های زیارتی و گردشگری در مقیاس‌های مورد نظر اولین اقدام برای برنامه ریزی فضایی است. در واقع همیشه جاذبه ها را نمی‌توان به سادگی طبقه بندی کرد، به خصوص وقتی که خصوصیات آشکار زیارتی، مذهبی، فرهنگی و انسان‌ساخت آن‌ها در هم تنیده و چند کارکردی باشد؛ از این رو طبقه بندی ترکیبی جاذبه‌های زیارتی و گردشگری مشهد، نخستین گام برای توسعه و آمایش زیارت و گردشگری در مناطق مختلف جغرافیایی است. هدف این پژوهش، طبقه بندی جاذبه های زیارتی، گردشگری مذهبی و فرهنگی مشهد در راستای توسعه زیارت و گردشگری مذهبی است. روش تحقیق به صورت توصیفی/ تحلیلی با منطق قیاسی است و روش جمع آوری اطلاعات به صورت اسنادی و پیمایشی انجام شده است. ماحصل مطالعات انجام شده بر روی جاذبه‌های زیارتی، مذهبی و فرهنگی مشهد، مبین این واقعیت است که مشهد دارای جاذبه های مذهبی- فرهنگی منحصر به فرد در مقیاس ملی و بین المللی است که در رأس آن‌ها بارگاه مطهر امام رضا(ع) به عنوان منحصرترین مکان زیارتی جهان تشیع است؛ این جاذبه بنیادین، سایر جاذبه‌های دیگر شهر و منطقه را پر رونق و مشهور ساخته است. شهر مشهد از مجموعه 86 جاذبه شهرستان که قابلیت برنامه ریزی گردشگری را دارد، تعداد33 جاذبه(37/38 درصد) داخل شهر و بقیه در سطح شهرستان پراکنده بودند؛ همچنین از مجموع 86 جاذبه شهرستان، تعداد 44 جاذبه(16/51درصد) آن مذهبی- فرهنگی(اعم از جاذبه های مذهبی، فرهنگی و تاریخی و یا ترکیبی از آن‌ها) و بقیه سایر انواع جاذبه‌ها بوده است؛ به علاوه از تعداد 44 جاذبه مذهبی- فرهنگی شهرستان مشهد تعداد 15جاذبه(09/34درصد) داخل محدوده شهر مشهد و بقیه در سطح شهرستان مشهد پراکنده است.

کلمات کلیدی