بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به ایجاد تحولی در دانشگاه‌ها احساس نیاز می‌شد. با وجود اجرای سیاست‌های متنوع، تاکنون این تحول در دانشگاه‌ها به‌وجود نیامده است و دانشگاه‌های کشور همان مسیر ترسیم‌شدۀ جهانی را کم‌وبیش پیموده‌اند. گواه آن نیز رتبه‌بندی‌های جهانی است که به‌طور تلویحی نشان می‌دهند، نه‌تنها ساختار دانشگاه، بلکه فعالیت‌های علمی ـ پژوهشی در آن نیز در راستای معیارهای جهانی است. در مقابل، بی‌تأثیر بودن دانشگاه‌ها در رفع مشکلات جامعه ایرادی است که حتی از طرف دانشگاهیان بر وضعیت فعلی دانشگاه وارد می‌شود؛ حتی برخی افراد از آن به بحران دانشگاه یاد می‌کنند. در این مقاله با استفاده از تعریف موسّع «علم» در فرهنگ اسلامی، که شامل علوم مدرن هم می‌شود، ایدۀ «دانشگاه تربیت‌محور» را ارائه خواهیم کرد که می‌تواند دانشگاه‌های ما را، با توجه به شرایط کنونی آنها و با کمترین تغییرات در وضعیت فعلی‌شان، متحول کند. ایدۀ دانشگاه تربیت‌محور بر مبنای نظریه‌های سامانه‌های پیچیده در این نوشتار معرفی می‌شود.

کلمات کلیدی