پیش‌آگاهی در مورد تغییرات اقلیمی به‌ویژه تغییرات دما در دهه‏های آتی برای حفظ امنیت غذایی و طراحی صحیح الگوهای کشت الزامی است. این مطالعه با هدف نقشه‏سازی تغییرات میانگین دمای فصل رشد گندم در اراضی زراعی استان خراسان رضوی در سال 2100 نسبت به سال مبنا (2020) انجام شد. بدین منظور کد استخراج، پردازش و محاسبات مربوط به داده‏های هیستوریکال و همچنین داده‏های دمایی برای سال 2100 در بن‏سازه گوگل ارث انجین و از پایگاه داده NEX-GDDP-CMIP6 انجام و پس از استخراج داده‏ها برای ایستگاه‏های سینوپتیک هدف، با استفاده از توابع کار با داده‏های مکان‌مند، میانگین بلندمدت ماه‏های فصل رشد گندم برای دمای میانگین استخراج و با استفاده از فن آمار سلولی به داده‏های فصل رشد تبدیل شدند. استخراج داده‌های سال 2100 برای دو مدل ACCESS-ESM1-5 و HadGEM3-GC31-MM و دو سناریوی SSP2-4.5 و SSP5-8.5 انجام شد. طبق نتایج به‌دست‌آمده، با افزایش عرض و طول جغرافیایی (حرکت از نواحی غرب به شرق و جنوب به شمال) افزایش دما در سال 2100 محسوس‏تر خواهد بود و میانگین دمای فصل رشد گندم در اراضی زراعی استان خراسان رضوی در سناریوهای SSP2-4.5 و SSP5-8.5 به ترتیب بین 2/1 تا 8/6 درجه سانتی‏گراد و 18/1 تا 5/9 درجه سانتی‏گراد افزایش خواهد یافت. این نتایج می‏تواند در بسیاری از مطالعات پیش‌آگاهی و مدل‏سازی فنولوژی گیاه گندم برای استفاده در مدل‏سازی رشد و نمو این محصول در آینده مورد استفاده قرار گیرند.

کلمات کلیدی