چکیده این پژوهش با هدف ارائه مدل نوآوری در صنعت گردشگری ورزشی ایران انجام شده است. امروزه گردشگری ورزشی به عنوان یکی از پربازده‌ترین بخش‌های صنعت گردشگری شناخته می‌شود که حدود 20 درصد از درآمد این صنعت را به خود اختصاص داده است. با توجه به اهمیت روزافزون نوآوری اجتماعی در توسعه پایدار صنایع خدماتی و عدم وجود مدلی جامع در حوزه گردشگری ورزشی، این پژوهش به دنبال شناسایی و تبیین ابعاد و مؤلفه‌های اصلی نوآوری اجتماعی در این حوزه است. این مطالعه با رویکرد کیفی و با استفاده از نظریه داده‌بنیاد اشتراوس و کوربین (1990) انجام شده است. جامعه مورد مطالعه شامل متخصصان و خبرگان حوزه گردشگری ورزشی ایران بوده که با استفاده از روش نمونه‌گیری گلوله برفی تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های عمیق نیمه‌ساختاریافته و مطالعه اسنادی جمع‌آوری و با استفاده از کدگذاری سه مرحله‌ای (باز، محوری و انتخابی) تحلیل شدند. یافته‌های پژوهش منجر به شناسایی شش مقوله اصلی به عنوان ارکان مدل نوآوری اجتماعی در گردشگری ورزشی شد که عبارتند از: حمایت نهادی (شامل سیاست‌گذاری کلان، حمایت مالی و ساختار سازمانی)، سرمایه اجتماعی (شامل مشارکت جمعی، اعتماد نهادی و شبکه‌سازی اجتماعی)، تعاملات فرهنگی (شامل میراث فرهنگی، تبادل فرهنگی و هویت محلی)، زیرساخت فناوری (شامل فناوری‌های نوین، سیستم‌های یکپارچه و امنیت سایبری)، آموزش و توانمندسازی (شامل توسعه مهارت‌ها، ظرفیت‌سازی و یادگیری مستمر)، و تعاملات بین‌المللی (شامل همکاری‌های جهانی، دیپلماسی ورزشی و برندسازی بین‌المللی). نتایج نشان می‌دهد که توسعه موفق نوآوری اجتماعی در گردشگری ورزشی نیازمند رویکردی جامع و یکپارچه است که همه ابعاد شناسایی شده را در نظر بگیرد. این مدل می‌تواند به عنوان چارچوبی راهنما برای سیاست‌گذاران و مدیران در توسعه و اجرای برنامه‌های نوآورانه در حوزه گردشگری ورزشی مورد استفاده قرار گیرد.

کلمات کلیدی