در سال‌های اخیر استفاده از گیاه کینوا به دلیل شرایط مساعد کشت در شرایط سخت آب و هوایی گسترش ‌یافته است و با توجه به اینکه ایران در منطقه خشک و نیمه‌خشک قرار دارد کشت این گیاه حائز اهمیت است. در تحقیق حاضر جهت بررسی اثر سطوح مختلف تنش آبی و کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه کینوا رقم Giza-1، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی و بر پایه کشت گلدانی با سه تکرار در سال 1398 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. در این پژوهش فاکتور تنش آبی دوره‌ای شامل 4 سطح (بدون تنش (شاهد)، تنش در کل دوره رشد، تنش در دوره گلدهی و تنش در دوره دانه بستن) و فاکتور کود نیتروژن نیز شامل 3 سطح (0، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار) بود. لازم به ذکر است که برای اعمال تنش در دوره‌های مختلف رشدی، آبیاری به میزان 50 درصد ظرفیت زراعی خاک در اختیار گیاهان قرار گرفت. نتایج مقایسه میانگین‌ها نشان داد تیمار تنش آبی روی ارتفاع، تعداد شاخه‌های فرعی، طول سنبله، عرض سنبله، قطر ساقه، عملکرد دانه (8/134 گرم) و بهره وری آب (27/0 کیلوگرم بر مترمکعب) در سطح یک و روی تعداد سنبله در سطح 5 درصد معنی‌دار بوده است. همچنین اثر متقابل تنش آبی و کود نیتروژن روی تعداد سنبله، قطر ساقه، عملکرد دانه در سطح یک درصد و بهره وری آب در سطح 5 درصد معنی‌دار شده است. به‌طورکلی، بیشترین میزان عملکرد دانه در تیمار بدون تنش و شرایط آبیاری به میزان ۴۵۰ میلی‌متری و استفاده از ۵۰ کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن مشاهده شد. بهترین تابع تولید عملکرد- آب مصرفی- نیتروژن که بر روی گیاه کینوا رقم Giza-1 در شرایط این پژوهش می‌توان برازش داد، بر اساس شاخص‌های آماری مورد استفاده و رتبه‌بندی توابع، تابع خطی (Y=-0.835+0.034 I + 0.012 N) است.

کلمات کلیدی