عنوان : ( تحلیل ژئوپلیتیکی روابط عراق و عربستان در سه دهه اخیر )
نویسندگان: ریام عبدالاله جونی , سیدهادی زرقانی , زهرا احمدی پور ,
Full Textچکیده
روابط کشورها با یکدیگر اساساً در قالب سیاست خارجی آنها نمود پیدا می‌کند و سیاست خارجی هر کشوری تحت تأثیر ویژگی‌های جغرافیایی و ژئوپلیتیکی آن است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه‌ای و مطالعه میدانی، به دنبال بررسی و تحلیل نقش عوامل ژئوپلیتیکی در روابط عراق و عربستان سعودی در طی سه دهه گذشته است. برای بررسی داده‌های میدانی تحقیق از روش تحلیل عامل تأییدی نوع اول در نرم‌افزار LISREL و برای آزمون استنباطی و آمار توصیفی از نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد در بین متغیرها و عوامل تأثیرگذار در روابط دو کشور، به‌ترتیب متغیرهای بُعد فرهنگی دارای بیشترین تأثیر، متغیرهای بُعد سیاسی- امنیتی در رتبه دوم و درنهایت متغیرهای بُعد اقتصادی دارای کمترین تأثیر بوده‌اند. نتایج تحلیل عاملی در بُعد سیاسی- امنیتی نشان می‌دهد متغیرهای «حمایت‌های عربستان از گروه‌های بنیادگرای افراطی، داعش و ...» و متغیر «ایدئولوژی سیاسی متفاوت دو کشور (شیعه- وهابیت) بیشترین تأثیر را در تضعیف روابط و متغیرهای «سازمان‌های منطقه‌ای حوزه خلیج‌فارس و کشورهای عربی» و «تشکیل شورای همکاری عراق- عربستان» بیشترین تأثیر را در بهبود روابط دو کشور داشته‌اند. در بُعد اقتصادی، متغیرهای «بازگشایی گذرگاه‌های مرزی و احداث منطقه اقتصادی آزاد» و همچنین متغیر «تأمین نیازهای عراق از عربستان» بیشترین تأثیر را در بهبود روابط داشته‌اند و متغیر با تأثیر منفی باتوجه‌به مقدار کمتر آن از حد استاندارد تأیید نشده است. درنهایت در بُعد فرهنگی متغیرهای «فرهنگ و زبان مشترک (ملی‌گرایی عربی)» و متغیر «حضور عراقی‌ها در مراسم حج» در بهبود روابط دو کشور تأثیر مثبت داشته و متغیر «حمایت عربستان از اهل سنت در عراق» و متغیر «اکثریت جمعیت شیعی عراق» نقش منفی در روابط دو کشور داشته است
کلمات کلیدی
, سیاست خارجی, روابط بین‌الملل, ژئوپلیتیک , عربستان سعودی , عراق
@article{paperid:1102599,
author = {جونی, ریام عبدالاله and زرقانی, سیدهادی and زهرا احمدی پور},
title = {تحلیل ژئوپلیتیکی روابط عراق و عربستان در سه دهه اخیر},
journal = {مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام},
year = {2025},
volume = {6},
number = {22},
month = {March},
issn = {2717-0926},
pages = {165--193},
numpages = {28},
keywords = {سیاست خارجی، روابط بین‌الملل، ژئوپلیتیک ،عربستان سعودی ،عراق},
}
%0 Journal Article
%T تحلیل ژئوپلیتیکی روابط عراق و عربستان در سه دهه اخیر
%A جونی, ریام عبدالاله
%A زرقانی, سیدهادی
%A زهرا احمدی پور
%J مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام
%@ 2717-0926
%D 2025
