پژوهش به بررسی عوامل مؤثر بر بهره‌گیری از ظرفیت‌های دریایی با هدف دستیابی به جایگاه قطب منطقه‌ای می‌پردازد. اهمیت بنادر دریایی به عنوان قلب تپنده تجارت جهانی و توسعه اقتصادی مناطق مختلف مورد تاکید قرار گرفته است. هدف اصلی این مطالعه، ارائه راهکارهای جامع برای بهره‌برداری بهینه از ظرفیت‌های دریایی و ارتقای عملکرد بنادر در سطح منطقه‌ای و جهانی است. این مطالعه با نگاهی جامع به بررسی هفت عامل اساسی و فراتر از توصیف نظری به ارائه راهکارهای عملی می‌پردازد. این مطالعه از یک رویکرد ترکیبی (کیفی و کمی) برای تحلیل عوامل مؤثر بر بهره‌گیری از ظرفیت‌های دریایی استفاده می‌کند. در بخش کیفی، از روش تحلیل محتوا و مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با خبرگان حوزه دریایی برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده شده و در بخش کمی، از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار SmartPLS برای تحلیل داده‌ها استفاده شده است. داده‌های کمی از طریق پرسشنامه‌های مبتنی بر طیف لیکرت جمع‌آوری شده‌اند. هفت عامل اصلی مؤثر بر بهره‌گیری از ظرفیت‌های دریایی شناسایی شدند: موقعیت جغرافیایی و منطقه‌ای، سیاست‌ها و اقدامات حکومتی، تجارت و بازارهای محلی و بین‌المللی، فناوری و زیرساخت‌ها، عوامل اقتصادی و هزینه‌ها، عوامل اقلیمی و آب‌وهوایی، انرژی و منابع تجدیدپذیر. یافته‌های این پژوهش می‌تواند به سیاست‌گذاران و مدیران بنادر در تدوین استراتژی‌های توسعه‌ای کمک کند. شناخت دقیق و تحلیل این عوامل به برنامه‌ریزی استراتژیک و مدیریت بهینه منابع دریایی کمک شایانی می‌کند. ترکیب روش‌های کیفی و کمی و استفاده از مدل‌سازی معادلات ساختاری، به تحلیل عوامل مؤثر بر بهره‌گیری از ظرفیت‌های دریایی کمک کرده است.

کلمات کلیدی