امروزه گردشگری یا توریسم یکی از بزرگترین صنایع جهان به حساب می‌آید. در بسیاری از اقتصادهای در حال توسعه و در حال گذار، گردشگری به عنوان ابزار غالب در رشد اقتصادی جلوه می‌کند. منافعی که گردشگری به ارمغان می‌آورد به مراتب بیشتر از هزینه‌هایی است که صرف توسعه آن می‌شود. سازمان گردشگری جهانی (UNWTO, 2013) اعلام کرده که در سال 2012 حدود 9 درصد از تولید ناخالص داخلی و 6 درصد از کل صادرات جهانی متعلق به گردشگری بوده است. همچنین در سال 2014، 10 درصد از تولید ناخالص داخلی (6/7 تریلیون دلار آمریکا) در جهان به گردشگری اختصاص داشته و 277 میلیون شغل ایجاد کرده است یعنی از هر 11 شغل، یک شغل مربوط به صنعت توریسم بوده است (WTTC, 2015). این سازمان تعداد گردشگران بین‌المللی را در کل سفرهای انجام گرفته در سال 2018 حدود 4/1 میلیارد نفر برآورد کرده است. همچنین رشد صادرات گردشگری 4 درصد بوده که از رشد صادرات کالا (3%) فراتر رفته است. مسافرت و گردشگری نیز 4/10 درصد از تولید ناخالص جهانی را به خود اختصاص داده است (کالدروود و سوشکین، 2019). همچنین پیشبینی شده که تا سال 2030 تعداد گردشگران به 8/1 میلیارد نفر برسد. البته ممکن است این پیشبینی‌ها محافظه‌کارانه باشد چون مواردی مثل شیوع کرونا نشان داد که نمی‌توان با قاطعیت در مورد آینده اظهار نظر نمود. مطابق گزارش حبیبی و همکاران (2018) سهم توریسم در رشد اقتصادی ایران در سال 2005 برابر 2/3% و در سال 2012 برابر 4/10% بوده است. همچنین سازمان گردشگری جهانی سهم توریسم را در میزان اشتغال ایران در سال 2013 به میزان 9/8% محاسبه نموده است (خوشخو و همکاران، 2017). بنا به گزارش معاونت اقتصادی اتاق ایران سهم گردشگری در تولید ناخالص داخلی کشور در سال 2018 برابر 5/2% بوده است.

کلمات کلیدی