ارتباطات میان­ مذهبی و گفتگوی پیروان مذاهب با یکدیگر از مهم­ترین ضرورت­ها در عصر حاضر است. بهره­گیری از دانش فقه به‌مثابه علم بیانگر وظیفة عملی مکلفان، نقش بسزایی در تبیین راه­های این ارتباط و گفتگو دارد. از جمله گزاره­های فقهی که می­تواند به‌عنوان یکی از راه­های گفتگوی بین مذاهب موردتوجه قرار گیرد، مدارا با مخالفان مذهبی به‌مثابه ملایمت، ملاطفت و نرم­خویی در ارتباط با ایشان است. در اندیشة فقهی مشهور فقهای امامیه، مشروعیت رفتارهای مداراجویانه با مخالفان در قالب آموزة تقیه موردتوجه قرار گرفته و انجام رفتار مداراتی به شرایط اضطرار و خوف از ضرر و خطر منوط شده است. در مقابل، برخی دیگر از فقیهان اگرچه از رفتار مداراتی در قالب تقیه سخن گفته­اند، آن را متقوم به ضرر ندانسته و حتی خوف از حصول ضرر را در مشروعیت چنین رفتاری لحاظ نکرده­اند. مقالة حاضر که یک پژوهش توصیفی - تحلیلی است باتوجه‌به اهمیت طرح گفتگوی پیروان مذاهب به‌عنوان یک اصل اولی و نه یک تاکتیک موقتی و مشروط به شرایط اضطراری، ادلة هر دو دیدگاه پیش‌گفته را به نقد کشیده و مقتضای روایات را انجام رفتارهای مداراجویانه و حسن معاشرت با مخالفان مذهبی به‌عنوان یک اصل اساسی و همیشگی در ارتباطات و گفتگوهای میان­مذهبی دانسته است.

کلمات کلیدی