بررسی تغییرات و ویژگی‌های مورفولوژیکی مجرای رودخانه‌ای یکی از مباحث محوری در علوم ژئومورفولوژی است. هدف از این پژوهش مدل‌سازی تحولات ژئومورفولوژیکی مجرای رودخانه عباس‌آباد همدان با استفاده از مدل مدیریتی رزگن می باشد. این پژوهش متکی بر مطالعات میدانی و کتابخانه ای می باشد. جهت مدل‌سازی تحولات ژئومورفولوژیکی مجرای رودخانه از تصاویر ماهواره ای، نقشه زمین شناسی و توپوگرافی، داده های دبی رودخانه، با بهره گیری از نرم افزارهای چون، ArcGIS و HEC-RAS استفاده شده است. در این پژوهش، ۴۵ مقطع از رودخانه عباس‌آباد تحلیل شد. نتایج نشان داد تیپ‌های غالب رودخانه شامل F، B و C می‌باشند که هر یک با ویژگی‌های متفاوتی از نظر حساسیت به آشفتگی جریان، پتانسیل احیا، میزان رسوبات و پوشش گیاهی همراه‌اند. مقاطع تیپ F (مانند ۱، 6 ،8، ۱۰، ۱۵،۱۶، ۱۸ و ۲۲) دارای پتانسیل احیای بالا و حساسیت متوسط به آشفتگی بودند اما فرسایش کناری بیشتری داشتند. تیپ B (مقاطع ۲، ۴، ۱۱، ۱۲، ۱۴ و ۱۷) با فرسایش کم و پایدارتر ارزیابی شد. مقاطع تیپ) C ۳، ۵، ۹، ۱۹، ۲۰) با رسوب‌گذاری متوسط و دشت سیلابی گسترش‌یافته شناخته شدند. تحلیل‌ها نشان داد پوشش گیاهی متراکم، عامل مهمی در کاهش فرسایش و افزایش پایداری مجرا بوده است. تلفیق مدل رزگن با HEC-RAS، دقت تحلیل‌ها را افزایش داده و شناخت جامع تری از رفتار مورفولوژیکی رودخانه فراهم کرد.

کلمات کلیدی