آیه 57 سوره زخرف، از مَثَلی حکایت دارد که مورد تمسخر و استهزاء مشرکان قرار گرفته است و آنان با پیامبر(ص) به جدال پرداخته‌اند. مفسران در اینکه مراد از مَثَل زده‌شده چیست و این آیه چه معنا و مفهومی دارد، همسو و هم‌صدا نبوده و دیدگاه‌هایی را مطرح ساخته‌اند که هریک با نوعی چالش مواجه است. پژوهه حاضر با روشی توصیفی ـ تحلیلی و انتقادی کوشیده است با بررسی این آیه و دیگر آیات و تحلیل تفاسیر و روایاتی که ذیل آیه مطرح هستند، مناسب‌ترین تفسیر را ارائه دهد. نتایج نشان می‌دهد که میان دو نوع روایت مربوط به سبب نزول، نوعی خلط صورت گرفته و بی‌توجهی به این نکته موجب شده که فهم آیه دشوارتر شود. از این‌رو نقلی که مَثَل مورد نظر را به مشرکان و نه لزوماً ابن‌زبعری منتسب می‌داند، صحیح‌تر و در عین حال با سیاق و بافت خود آیات نیز سازگارتر است. همین نکته می‌تواند نقدی قرآنی، مبتنی بر بررسی روایات وارده بر مفسرانی که مَثَل زده‌شده را از جانب خداوند می‌دانند، به حساب آید.

کلمات کلیدی